Реклам Сурталчилгаа ба Идэвхжүүлэлт
Сурталчилгаа гэж юу вэ?
"зар сурталчилгаа" гэж иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагаас бараа, ажил, үйлчилгээ, төсөл, үйл ажиллагаа /цаашид "бүтээгдэхүүн" гэх/-ны зах зээлийн эрэлтийг нэмэгдүүлэх, боломжит хэрэглэгчийн анхаарлыг татах зорилгоор олон нийтийн хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэл болон бусад хэлбэрээр түгээсэн мэдээлэл юи.
Сурталчилгааны үүсэл хөгжил
Орчин үеийн сурталчилгааны эрин эхлэхэд нөлөөлсөн гол зүйл бол 1440 онд Johann Gutenberg-ын бүтээсэн “Хөдөлгөөнт бичгийн машин” юм. Үндсэндээ бүх төрлийн бичмэл сурталчилгааны үүсэл энэ бүтээлээс хамаарсан гэж хэлж болно. Бүх төрлийн бичмэл сонин, сурталчилгаа, мэдээлэл зэрэгт хөгжлийн шинэ хөдөлгүүр болсон байна.
Анхны зарлал
- 1472 онд Английн Лондон хотод анхны суртачилгаа гарсан нь сүмийн хаалган дээр наасан мөргөлийн ном зарах тухай зарлал байсан байна.
- 1650 онд анхны сонингийн зар Лондонгийн сонинд гарсан оргосон гэмт хэрэгтнүүдийн тухай мэдээлэл олж өгсөн хүнийг шагнах тухай зарлал байсан байна.
Сурталчилгааны зорилго
Хэрэглэгчийн худалдан авах зан төлөвт онцгойрон нөлөөлөх зорилгоор явуулж буй үйл ажиллагаа болно.
4P
Бүтээгдэхүүн+үнэ+байршил+идэвхжүүлэлт=маркетингийн хольц
Тэгвэл дээрхээс харахад зар сурталчилгаа нь 4P-н чухал нэг элемэнт болж байна.
Сурталчилгаа ба маркетингийн хольц
Идэвхжүүлэлтийн үйл ажиллагаанд дараах зүйлс ордог.
• Биечлэн худалдаа /Face-to-face sale/
• Олон нийттэй тогтоох харилцаа холбоо /Public relation=PR/
• Сурталчилгаа /advertise/
• Урамшуулал /Sale/
Сурталчилгааны үүрэг
1. Маркетингийн үүрэг
2. Харилцаа холбооны үүрэг
3. Боловсролын үүрэг
4. Эдийн засгийн үүрэг
5. Нийгмийн үүрэг
Одоо эдгээр үүргүүдийг нэг бүрчлэн тайлбарлая.
Маркетингийн үүрэг
Сурталчилгаа нь компаний бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ оюун санааны элементүүдийг худалдан борлуулахад ашиглагддаг идэвхжүүлэлтийн онцгой хэлбэр болохын хувьд маркетингийн үүрэг нь энд илэрнэ.
Харилцаа холбооны үүрэг
Сурталчилгааны бүх хэлбэрүүд олон нийтэд мэдээллийг дамжуулах үүрэгтэй.
Эдийн засгийн үүрэг
• Нэг дор олон хүнд мэдээллийг хүргэснээр хуваарилалтын зардлыг бууруулж, биечилсэн худалдааны үүргийг хөнгөвчилж өгнө.
• Өрсөлдөгчийн талаар мэдлэгтэй болж одоогийнхоо бүтээгдэхүүнийг сайжруулах, сайн чанарын шинэ бүтээгдэхүүн гаргах явдлыг дэмждэг
• Сурталчилгаа нь ямагт хэрэглэгч, худалдан авагчдыг шинэ бүтээгдэхүүнийг хэрэглэж туршаад үзэхийг санал болгодог. Ингэснээрээ сайн чанарын барааны амжилт, тааруухан барааны уналтыг түргэсгэдэг.
Нийгмийн үүрэг
• Тухайн улсын иргэдийн болон олон нийтийн амьжиргааны түвшинг сайжруулахад туслах арга хэрэгсэл болдог.
• Нийгмийн хэрэгцээнд үйлчилдэг.
Сурталчилгааны ангилал
Сурталчилгаа нь ямагт хүн амын тодорхой сегментэд чиглэдэг.
Заримдаа ямар нэгэн мэдээллийн хэрэгслээр явагдаж байгаа судалгаа танд таалагддаггүй байж болно. Өөрөөр хэлбэл зар сурталчилгаа нь ямагт хүн амын тодорхой сегментэд чиглэгдсэн байдаг.
Зар сурталчилгааг зорилтот харилцагчдаар нь ангилах:
1. Хэрэглэгчдийн сурталчилгаа
2. Бизнесийн сурталчилгаа
3. Аж үйлдвэрийн сурталчилгаа
4. Худалдааны сурталчилгаа
5. Мэргэжлийн сурталчилгаа
6. Хөдөө Аж Ахуйн сурталчилгаа
Хэрэглэгчийн сурталчилгаа
• Өөрийн болон өрх бүлийнхээ хувийн хэрэгцээнд зориулж, бараа, үйлчилгээг худалдан авах хүмүүст зориулагдсан сурталчилгаа юм.
• Олон нийтийн мэдээллийн хэрэгслээр үздэг сурталчилгаануудын ихэнх нь хэрэглэгчдэд зориулсан сурталчилгаа байдаг
Бизнесийн сурталчилгаа
Бизнесийн хэрэгцээндээ зориулж, бараа үйлчилгээг худалдан авч буй хүмүүст чиглэгддэг.
Уг сурталчилгаа нь хэвлэн нийтлэл юм уу мэргэжлийн сэтгүүлүүд, шууд шуудан, худалдааны шоунд төвлөрдөг.
Бизнесийн сурталчилгааны ангилал
1. Аж үйлдвэрийн сурталчилгаа Үйлдвэрлэлийн зориулалттай барааг худалдан авч буй болон худалдан авахад нөлөөлж буй бизнес эрхлэгчид чиглэгдэнэ.
2. Худалдааны сурталчилгаа
3. Бөөний болон жижиглэнгийн худалдаачдыг идэвхжүүлэхээр зуучлагчид руу хандсан үйлдвэрлэгчдийн сурталчилгаа юм.
4. Мэргэжлийн сурталчилгаа
5. Мэргэжлийн үнэмлэхтэй бөгөөд ёс зүйн хэм хэмжээний дагуу юм уу мэргэжлийн чиглэлүүдээр ажиллаж буй хүмүүст зориулагддаг.
6. ХАА-н сурталчилгаа
7. Фермерүүдэд зориулагддаг сурталчилгаа.
Мэргэжлийн сурталчилгааны зорилго
Мэргэжилтнүүдийг ажлынхаа хэрэгцээний багаж хэрэгслийг ятгаж итгүүлэх зориогоор хийдэг.
1. Үйлчлүүлэгчид, харилцагчиддаа тодорхой бараа, үйлчилгээг зуучлах юмуу худалдан авахыг зөвлөх явдлыг урамшуулан дэмжих
2. Барааг хувьдаа авахыг ятган сэнхрүүлэх
ХАА-н сурталчилгааны зорилго
1. ХАА-н барааны тодорхой таних тэмдгийг мэдлэг болгох
2. Сурталчлагдаж буй барааг хүлээн зөвшөөрүүлэх
3. ХАА-тнуудад уг бараа нь үр өгөөжтэй, эрсдлийг багасган ашгийг нэмэгдүүлэж чадна гэдгийн харуулах замаар сэнхрүүлэх зорилготой
Сурталчилгааг газар нутгийн цар хүрээгээр ангилах нь
1. Олон улсын
2. Үндэсний
3. Бүсийн
4. Орон нутгийн
Мэдээлллийн хэрэгслээр нь
– Сонин сэтгүүл
– Радио телевиз
– Шуудан
– Зарлалын самбар
– Интернет
Барааны болон барааны бус сурталчилгаа
Барааны сурталчилгаа нь бараа үйлчилгээг идэвхжүүлэх зорилготой байхад барааны бус сурталчилгаа нь санааг худалдах төлөвлөгөөтэй.
• Тодорхой бараанаасаа илүү эрхэм зорилго, философи сурталчилж байвал энэ нь барааны бус сурталчилгаа юм.
Арилжааны болон арилжааны бус сурталчилгаа
Арилжааны сурталчилгаа гэдэг нь ашиг олох зорилго бүхий бизнесийн байгууллагын бараа, үйлчилгээний сурталчилгааг хэлнэ.
Арилжааны бус сурталчилгаа нь олон нийтийн байгууллагууд нам, эвсэл хөдөлгөөн, хүмүүнлэгийн болон шашны байгууллагуудын зүгээс хүмүүсийн сэтгэл зүйд нөлөөлөх зорилготой
Сурталчилгаа эдийн засгийн түвшинд нөлөөлөх нь
1. Бүтээгдэхүүн болон мэдээллийн хэрэгсэлд
2. Өрсөлдөгчид
3. Хэрэглэгчид
4. Бизнесийн орчинд
Бүтээгдэхүүний үнэ цэнэд нөлөөлөх нь
– Яагаад олонх хүмүүс Coca-Kolaг сонгодог вэ?
– Яагаад эмэгтэйчүүд Estee Lauder-г сонгодог вэ?
– Сурталчилсан бүтээгдэхүүн нь илүү сайн байдаг юм уу?
Бүтээгдэхүүний үнэ цэнэд нөлөөлөх нь
Магадгүй. Гэхдээ заавал тийм байдаггүй.
Сурталчилгаа нь хэрэглэгчдийн оюун санаан дахь бүтээгдэхүүний бодитой үнэ цэнийг нэмэгдүүлдэг.
Өрсөлдөгчид нөлөөлөх нь
• Кока Колагийн сурталчилгааг хараад бусад ундаа үйлдвэрлэгчид шинээр орж буй уг компаниас сүрдэж цочирдож эхэлсэн.
• Тэдний цочрол нь үнээ тэднийхээс бага тогтоох, илүү ихээр сурталчилгаа явуулах, эсвэл юу ч хийлгүй зүгээр хараад суух зэргээр илэрсэн
Хэрэглэгчид нөлөөлөх нь
Кока Колаг гарч ирэхээс өмнө хүмүүсийн сонголт тэр үед байсан ундаагаар байсан хязгаарладаг байсан. Шинэ ундааг сурталчилагдаж эхэлсэн мөчөөс эхлэн хэрэглэгчид сонголт хийх өргөн боломжтой болсон.
Бизнесийн орчинд нөлөөлөх нь
Кока Кола компаний гаргасан жилийн тайланд зарим орнуудад шинээр шилний үйлдвэр, барилга байгууламжийг барьсан тухай тусгайлан харуулсан байдаг
Бизнесийн цикл дэх сурталчилгааны нөлөө
Эрдэмтэн Charls-ийн хийсэн судалгаагааар үндэсний нийт бүтээгдэхүүний өсөлтийн хувиас сурталчилгааны зардлын өсөлт 1%-иар илүү байхад хэрэглээ 1%-иар өснө гэсэн дүгнэлт гаргажээ
"зар сурталчилгаа" гэж иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагаас бараа, ажил, үйлчилгээ, төсөл, үйл ажиллагаа /цаашид "бүтээгдэхүүн" гэх/-ны зах зээлийн эрэлтийг нэмэгдүүлэх, боломжит хэрэглэгчийн анхаарлыг татах зорилгоор олон нийтийн хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэл болон бусад хэлбэрээр түгээсэн мэдээлэл юи.
Сурталчилгааны үүсэл хөгжил
Орчин үеийн сурталчилгааны эрин эхлэхэд нөлөөлсөн гол зүйл бол 1440 онд Johann Gutenberg-ын бүтээсэн “Хөдөлгөөнт бичгийн машин” юм. Үндсэндээ бүх төрлийн бичмэл сурталчилгааны үүсэл энэ бүтээлээс хамаарсан гэж хэлж болно. Бүх төрлийн бичмэл сонин, сурталчилгаа, мэдээлэл зэрэгт хөгжлийн шинэ хөдөлгүүр болсон байна.
Анхны зарлал
- 1472 онд Английн Лондон хотод анхны суртачилгаа гарсан нь сүмийн хаалган дээр наасан мөргөлийн ном зарах тухай зарлал байсан байна.
- 1650 онд анхны сонингийн зар Лондонгийн сонинд гарсан оргосон гэмт хэрэгтнүүдийн тухай мэдээлэл олж өгсөн хүнийг шагнах тухай зарлал байсан байна.
Сурталчилгааны зорилго
Хэрэглэгчийн худалдан авах зан төлөвт онцгойрон нөлөөлөх зорилгоор явуулж буй үйл ажиллагаа болно.
4P
Бүтээгдэхүүн+үнэ+байршил+идэвхжүүлэлт=маркетингийн хольц
Тэгвэл дээрхээс харахад зар сурталчилгаа нь 4P-н чухал нэг элемэнт болж байна.
Сурталчилгаа ба маркетингийн хольц
Идэвхжүүлэлтийн үйл ажиллагаанд дараах зүйлс ордог.
• Биечлэн худалдаа /Face-to-face sale/
• Олон нийттэй тогтоох харилцаа холбоо /Public relation=PR/
• Сурталчилгаа /advertise/
• Урамшуулал /Sale/
Сурталчилгааны үүрэг
1. Маркетингийн үүрэг
2. Харилцаа холбооны үүрэг
3. Боловсролын үүрэг
4. Эдийн засгийн үүрэг
5. Нийгмийн үүрэг
Одоо эдгээр үүргүүдийг нэг бүрчлэн тайлбарлая.
Маркетингийн үүрэг
Сурталчилгаа нь компаний бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ оюун санааны элементүүдийг худалдан борлуулахад ашиглагддаг идэвхжүүлэлтийн онцгой хэлбэр болохын хувьд маркетингийн үүрэг нь энд илэрнэ.
Харилцаа холбооны үүрэг
Сурталчилгааны бүх хэлбэрүүд олон нийтэд мэдээллийг дамжуулах үүрэгтэй.
Эдийн засгийн үүрэг
• Нэг дор олон хүнд мэдээллийг хүргэснээр хуваарилалтын зардлыг бууруулж, биечилсэн худалдааны үүргийг хөнгөвчилж өгнө.
• Өрсөлдөгчийн талаар мэдлэгтэй болж одоогийнхоо бүтээгдэхүүнийг сайжруулах, сайн чанарын шинэ бүтээгдэхүүн гаргах явдлыг дэмждэг
• Сурталчилгаа нь ямагт хэрэглэгч, худалдан авагчдыг шинэ бүтээгдэхүүнийг хэрэглэж туршаад үзэхийг санал болгодог. Ингэснээрээ сайн чанарын барааны амжилт, тааруухан барааны уналтыг түргэсгэдэг.
Нийгмийн үүрэг
• Тухайн улсын иргэдийн болон олон нийтийн амьжиргааны түвшинг сайжруулахад туслах арга хэрэгсэл болдог.
• Нийгмийн хэрэгцээнд үйлчилдэг.
Сурталчилгааны ангилал
Сурталчилгаа нь ямагт хүн амын тодорхой сегментэд чиглэдэг.
Заримдаа ямар нэгэн мэдээллийн хэрэгслээр явагдаж байгаа судалгаа танд таалагддаггүй байж болно. Өөрөөр хэлбэл зар сурталчилгаа нь ямагт хүн амын тодорхой сегментэд чиглэгдсэн байдаг.
Зар сурталчилгааг зорилтот харилцагчдаар нь ангилах:
1. Хэрэглэгчдийн сурталчилгаа
2. Бизнесийн сурталчилгаа
3. Аж үйлдвэрийн сурталчилгаа
4. Худалдааны сурталчилгаа
5. Мэргэжлийн сурталчилгаа
6. Хөдөө Аж Ахуйн сурталчилгаа
Хэрэглэгчийн сурталчилгаа
• Өөрийн болон өрх бүлийнхээ хувийн хэрэгцээнд зориулж, бараа, үйлчилгээг худалдан авах хүмүүст зориулагдсан сурталчилгаа юм.
• Олон нийтийн мэдээллийн хэрэгслээр үздэг сурталчилгаануудын ихэнх нь хэрэглэгчдэд зориулсан сурталчилгаа байдаг
Бизнесийн сурталчилгаа
Бизнесийн хэрэгцээндээ зориулж, бараа үйлчилгээг худалдан авч буй хүмүүст чиглэгддэг.
Уг сурталчилгаа нь хэвлэн нийтлэл юм уу мэргэжлийн сэтгүүлүүд, шууд шуудан, худалдааны шоунд төвлөрдөг.
Бизнесийн сурталчилгааны ангилал
1. Аж үйлдвэрийн сурталчилгаа Үйлдвэрлэлийн зориулалттай барааг худалдан авч буй болон худалдан авахад нөлөөлж буй бизнес эрхлэгчид чиглэгдэнэ.
2. Худалдааны сурталчилгаа
3. Бөөний болон жижиглэнгийн худалдаачдыг идэвхжүүлэхээр зуучлагчид руу хандсан үйлдвэрлэгчдийн сурталчилгаа юм.
4. Мэргэжлийн сурталчилгаа
5. Мэргэжлийн үнэмлэхтэй бөгөөд ёс зүйн хэм хэмжээний дагуу юм уу мэргэжлийн чиглэлүүдээр ажиллаж буй хүмүүст зориулагддаг.
6. ХАА-н сурталчилгаа
7. Фермерүүдэд зориулагддаг сурталчилгаа.
Мэргэжлийн сурталчилгааны зорилго
Мэргэжилтнүүдийг ажлынхаа хэрэгцээний багаж хэрэгслийг ятгаж итгүүлэх зориогоор хийдэг.
1. Үйлчлүүлэгчид, харилцагчиддаа тодорхой бараа, үйлчилгээг зуучлах юмуу худалдан авахыг зөвлөх явдлыг урамшуулан дэмжих
2. Барааг хувьдаа авахыг ятган сэнхрүүлэх
ХАА-н сурталчилгааны зорилго
1. ХАА-н барааны тодорхой таних тэмдгийг мэдлэг болгох
2. Сурталчлагдаж буй барааг хүлээн зөвшөөрүүлэх
3. ХАА-тнуудад уг бараа нь үр өгөөжтэй, эрсдлийг багасган ашгийг нэмэгдүүлэж чадна гэдгийн харуулах замаар сэнхрүүлэх зорилготой
Сурталчилгааг газар нутгийн цар хүрээгээр ангилах нь
1. Олон улсын
2. Үндэсний
3. Бүсийн
4. Орон нутгийн
Мэдээлллийн хэрэгслээр нь
– Сонин сэтгүүл
– Радио телевиз
– Шуудан
– Зарлалын самбар
– Интернет
Барааны болон барааны бус сурталчилгаа
Барааны сурталчилгаа нь бараа үйлчилгээг идэвхжүүлэх зорилготой байхад барааны бус сурталчилгаа нь санааг худалдах төлөвлөгөөтэй.
• Тодорхой бараанаасаа илүү эрхэм зорилго, философи сурталчилж байвал энэ нь барааны бус сурталчилгаа юм.
Арилжааны болон арилжааны бус сурталчилгаа
Арилжааны сурталчилгаа гэдэг нь ашиг олох зорилго бүхий бизнесийн байгууллагын бараа, үйлчилгээний сурталчилгааг хэлнэ.
Арилжааны бус сурталчилгаа нь олон нийтийн байгууллагууд нам, эвсэл хөдөлгөөн, хүмүүнлэгийн болон шашны байгууллагуудын зүгээс хүмүүсийн сэтгэл зүйд нөлөөлөх зорилготой
Сурталчилгаа эдийн засгийн түвшинд нөлөөлөх нь
1. Бүтээгдэхүүн болон мэдээллийн хэрэгсэлд
2. Өрсөлдөгчид
3. Хэрэглэгчид
4. Бизнесийн орчинд
Бүтээгдэхүүний үнэ цэнэд нөлөөлөх нь
– Яагаад олонх хүмүүс Coca-Kolaг сонгодог вэ?
– Яагаад эмэгтэйчүүд Estee Lauder-г сонгодог вэ?
– Сурталчилсан бүтээгдэхүүн нь илүү сайн байдаг юм уу?
Бүтээгдэхүүний үнэ цэнэд нөлөөлөх нь
Магадгүй. Гэхдээ заавал тийм байдаггүй.
Сурталчилгаа нь хэрэглэгчдийн оюун санаан дахь бүтээгдэхүүний бодитой үнэ цэнийг нэмэгдүүлдэг.
Өрсөлдөгчид нөлөөлөх нь
• Кока Колагийн сурталчилгааг хараад бусад ундаа үйлдвэрлэгчид шинээр орж буй уг компаниас сүрдэж цочирдож эхэлсэн.
• Тэдний цочрол нь үнээ тэднийхээс бага тогтоох, илүү ихээр сурталчилгаа явуулах, эсвэл юу ч хийлгүй зүгээр хараад суух зэргээр илэрсэн
Хэрэглэгчид нөлөөлөх нь
Кока Колаг гарч ирэхээс өмнө хүмүүсийн сонголт тэр үед байсан ундаагаар байсан хязгаарладаг байсан. Шинэ ундааг сурталчилагдаж эхэлсэн мөчөөс эхлэн хэрэглэгчид сонголт хийх өргөн боломжтой болсон.
Бизнесийн орчинд нөлөөлөх нь
Кока Кола компаний гаргасан жилийн тайланд зарим орнуудад шинээр шилний үйлдвэр, барилга байгууламжийг барьсан тухай тусгайлан харуулсан байдаг
Бизнесийн цикл дэх сурталчилгааны нөлөө
Эрдэмтэн Charls-ийн хийсэн судалгаагааар үндэсний нийт бүтээгдэхүүний өсөлтийн хувиас сурталчилгааны зардлын өсөлт 1%-иар илүү байхад хэрэглээ 1%-иар өснө гэсэн дүгнэлт гаргажээ
0 comments:
Post a Comment