Friday, June 26, 2009

Залуу Маркетер Клуб -ээс зохион байгуулж буй “Хээрийн сургууль 2009” өдөрлөг



“Хээрийн сургууль 2009”

2009 оны 7-р сарны 04 -нд Залуу Маркетер Клуб -ээс уламжлал болгон зохион байгуулж буй "Хээрийн сургууль-2009" өдөрлөг болох гэж байна.

Эрхэм Оюуны дайнд мөрөн зэрэгцэн тулалдаж байгаа залуу маркетерууд та бүхнийг нар хур тэгширсэн зуны налгар өдөр мэргэжил нэгтнүүдийн хуралдайд хүрэлцэн ирэхийг урьж байна. Амралтын өдрөөрөө агаар салхинд гарангаа амттай хорхог зооглон, ахмад маркетеруудын үнэтэй зөвлөгөөг сонсож, танил найзынхаа тоог нэмжь цагийг зугаатай мартагдахааргүйгээр өнгөрүүлэхийг хүсвэл ЗМК-т нэгдээрэй.

Хөтөлбөр:
• 09.00 –УДЭТ-н урдаас хөдлөх
• 10.00 – Газраа хүрэх , байрлах / Гачуурт /
• 10.30 - Өдөрлөгийн нээлт
• 10.40 – Өглөөний дасгал
• 11.00- Баг дотроо танилцах /Өглөөний цай/
• 11.20 - Багийн тэмцээн / Буухай тэмцээн/
• 12.00 – ЗМК-ын цаг
• 12.20 - Ярилцлага / Юнител корпорацийн маркетийнгийн албаны захирал Г.Болд/
• 13.00 – Өдрийн цай /Хорхог/
• 14.00 – 3 Хөгжөөнт Тэмцээн /1- Ground golf/ . . .
• 17.00 - Чөлөөт цаг
• 19.00 УБ хотруу хөдлөх

ТАХ: 10 000₮
(Жич: хүний тоо хязгаартай тул амжиж бүртгүүлээрэй. Шинээр элссэн гишүүддээ 50%-ийн хөнгөлөлт үзүүлнэ.)

Дэлгэрэнгүй мэдээллийг: 88086325

Нэмэлт мэдээлэл:
2008 оны хээрийн сургуулийн талаарх мэдээллийг ЭНДЭЭС авна уу?




Цааш нь...

Wednesday, June 24, 2009

Marketing insights from a to z

Óíøèã÷èéí õ¿ñýëòýýð àõèí îðóóëëàà. Òàíä àìæèëò õ¿ñýå.
Ìîíãîë îðîí ìàíäàí áàäðàã.

Цааш нь...

Tuesday, June 23, 2009

КтМС-ийн багш Д.Ганбаатар: "МАРКЕТИНГИЙН ТУЛААН - IV"


Нефть импортлогч компаниудын маркетингийн тулаан

Өнөөгийн нөхцөлд амжилтанд хүрэхийн тулд компани өрсөлдөгчдөөрөө баримжаалж сурах хэрэгтэй. Өрсөлдөгчийн эзэлсэн байр сууринд буй сул цэгүүдийг олж тэр лүү нь довтлох, цохилт өгөх нь чухал. Цэцэглэн хөгжсөн олонхи компанийн туршлага үүнийг нотолж байгаа юм. Жишээ нь компьютерийн зах зээл дээрх аваргууд хэрэглэгчдээ барьж байхын тулд өчнөөн саяар нь доллар үрж байхад Digital Equipment Corporation харин төчнөөнөөр нь олж байна. Учир нь тэд IBM- ийн сул цэг нь жижиг компьютерийн зах зээл болохыг олж мэдээд шургуу довтолсон хэрэг.

Хувилагч машины зах зээл дээрх жижиг, хямд машины хэрэгцээг олж хараагүй Xerox- ийн зайгаар Savin гэж жижиг компани дайрч одоо энэ талбартаа баттай байр сууриа эзлээд байна. Coca Cola-аас арай амттай ундаа хэрэгтэй байгааг харсан Pepsi дайралтаа амжилттай хийсэн нь өнөөдөр хатуу ширүүн өрсөлдөөнд эн зэрэгцэн сөрж зогсож байгаагаар харагдаж байна. Mcdonalds- ийн дарлал дор Burger King өөрийн сүлжээг хөгжүүлж чадсан нь махаа арай өөрөөр шардаг гэдгээ ойлгуулж дөнгөсөнд байгаа болов уу.

Сайн боловсруулсан маркетингийн төлөвлөгөөнд өрсөлдөгчдийн тухай бүлэг заавал байх ёстой гэж сургадаг хирнээ ёс юм шиг төслийн хамгийн сүүл хэсэгт өрсөлдөөний шинжилгээ гэсэн жижиг хэсгийг ор нэр төдий хавсаргадаг шүү дээ. Маркетингийн төлөвлөгөөний үндсэн хэсгийг зах зээлээ нэг нэгэнгүй тоочиж, сегмэнтчилэн бичих, худалдан авагчдын дунд явуулсан элдэв судалгаа статистик үзүүлэлт, асуулга, фокус бүлгийн судалгаа зэрэг зүйлсээр дүүргэдэг.

Харин орчин цагийн маркетингийн төлөвлөгөө өрсөлдөөнд илүү анхаарах болсон. Ийм төлөвлөгөөнд зах зээл дээрх гол тоглогчдыг нарийн нямбай задалж үздэг. Үүндээ өрсөлдөгчдийн давуу ба сул талуудыг жагсааж, тэдэн лүү довтлох болон хариу довтолгооноос хамгаалах төлөвлөгөөг тусгана. Боломжтой бол өрсөлдөгчдийн маркетингийн мэргжилтнүүдийн намтар, тэдний их төлөв хэрэглэх дуртай тактик, ажлын арга барилыг задалж бичих хэрэгтэй. (яг л дайны үед германууд холбоотны цэргийн удирдлагуудын талаар гаргаж байсан тодорхойлолт шиг бичих хэрэгтэй)

Маркетингийн мэргэжилтнүүд тулалдаанд ороход бэлэн байх ёстойг хэлж байна. Маркетингийн амжилттай ажиллагаа улам бүр дайн тулааны шинж төрхтэй болж ирлээ. Иймд стратегийн төлөвлөлт бүхнээс чухлаар тавигдаж байна. Бизнес эрхлэгчдэд өрсөлдөгчөө довтлох, жигүүрийг нь хумих, партизаны дайн өрнүүлэх дадал эзэмших шаардлагууд эрхгүй тулгарах болов. Тэгэхээр өрсөлдөгчийн явуулах гэж байгаа ажиллагааны талаар мэдээлэл цуглуулах өөрөөр хэлбэл тагнах шаардлага ч урган гарч ирнэ. Маркетингийг хөтлөн явуулах удирдагчдад ч гэсэн агуу их жанжнуудын шинж чанар: эр зориг, тууштай, үнэнч чанарыг үзүүлэх зорилт тулгарна.


Монголын зах зээлд нефть импортлогч компаниудаас “Петровис”, “МТ”, “Сод Монгол”, “Шунхлай” гэсэн дөрвөн компани гол байр суурь эзлэж байгаа. Маркетингид зах зээлд үйл ажиллагаа явуулж байгаа компаниудыг эзэлж байгаа байр сууриас нь хамааруулж манлайлагч, тэмцэгч, дагагч гэсэн 3 түвшинд авч үздэг. Үүнийг тооцохдоо зах зээлд эзэлж байгаа хувь хэмжээ, компаний нэр хүнд, хэрэглэгчийн тоо, борлуулалт зэрэг үзүүлэлтүүдээр тооцдог. Уг зах зээл болон бүтээгдэхүүн нь өөрөө онцлог. Импортоос шууд хараат учраас тухайн зах зээл дээр маркетингийн хольц болох үнэ болон бүтээгдэхүүнээр өрсөлдөх боломж байхгүй. Иймээс хувиарлалт, идэвхижүүлэлтийг сайн хийснээр зах зээлд амжилттай ажиллах боломжтой.

“Петровис” бүтээгдэхүүнээр зах зээлийг хөгжүүлэх стратеги

Петровис нефтийн зах зээлийн өрсөлдөөнд манлайлагчийн байр суурь эзэлж байгаа. Өмч хувьчлалын үеэр НИК компанитай Петровис нэгдсэн учраас нефть импортлогч компаниуд дотроо хамгийн хүчирхэг нь болсон. Өөрөөр хэлбэл НИК компанийн хувиарлалтын сувгийн давуу талыг өөрийн болгосон нь хувиарлалтын сувгаараа бусад компаниудаас илт давуу байх боломжтой болсон. Монголын дөрвөн зүг найман зовхисийн бүх аймаг сумдад салбартай. Сүлжээ нь өргөжсөн учраас хэрэглэгчдийн сэтгэл зүйд “найдвартай” гэсэн тодотголоор хүрдэг. Манлайлагчийн байрь суурин дээр байгаа учраас үндсэн стратеги нь бүтээгдэхүүнээр зах зээлийг өргөжүүлэх байдаг. Энэ стратегийн илрэл нь шинэ бүтээгдэхүүн үйлчилгээг санал болгох, бүтээгдэхүүнээ хэрэглэгчдэд илүү танил болгохыг зорьдог. Тиймээс өөрийн бензин колонкуудынхаа дэргэд тос тосолгооны материал зарж, шинэ бүтээгдэхүүнээ хэрэглэгчдэд танил болгох зорилгоор автомашины жижиг хэрэгслийн дэлгүүрүүд нээж байгаа. Манлайлагч компаниудын хувьд шинэ бүтээгдэхүүнийг зах зах зээлд оруулж ирэн хэрэглэгчдэд танил болгох нь нэр хүндээ хадгалах, мөн идэвхижүүлэлтийн гол хэрэгсэл болдог. Ингэснээр өөрийн зах зээлээ хамгаалах, улмаар давуу талаа илүү хүчирхэг болгодог.
Тэмцэгч компаний стратегийг “МТ” болон “Шунхлай” компани хэрэгжүүлж байгаа. Нефтийн бүтээгдэхүүнд үнийн болон чанарын ялгаа бараг илрэхгүй.

“МТ” манлайлагчийн шинэчлэлтийг зогсоох стратеги

МТ–ийн байр суурь бол манлайлагчийн шинэчлэлтийг зогсоох. Тиймээс компанийхаа нэр хүндийг өргөх зорилгоор бүтээгдэхүүнээ чанартай гэсэн ойлголтыг хэрэглэгчдэд төрүүлэхийг зорьж байгаа. Үнийн хувьд бусад нефть импортлогч компаниас ялгарахгүй. Өрсөлдөөнд хүчтэй орохоор хоногшуулалт, урамшууллыг хэрэглэхгүй байгаа. Гэхдээ салбараа өргөжүүлж байгаа нь хувиарлалтын стратегийг хэрэгжүүлж байгаагийн илэрц.

“Шунхлай” манлайлагч руу гэнэтийн довтолгоон хийх стратеги

Шунхлайн үндсэн стратеги бол манлайлагч руу гэнэтийн довтолгоон хийх. Энэ стратегийн илрэл нь манлайлагч үнээ хямдруулбал дагаж буулгах, борлуулалтыг нэмэгдүүлэх үүднээс урамшуулал явуулбал дагаж хийх зэргээс харагддаг. Харин бүтээгдэхүүний эрэлт ихтэй үед хэрэглэгчдэд купоны урамшуулал өгч, зар сурталчилгаа хийдэг. Мөн азтай хэрэглэгч шалгаруулж бүтээгдэхүүнийхээ лого бүхий үзэг, бал, пудволк бусад шагнал өгдөг. Энэ нь манлайлагч руу гэнэтийн довтолгоо хийж тэмцэгчийн стратегийг хэрэгжүүлж байгаагийн жишээ юм. Өөрөөр хэлбэл урамшууллыг санал болгож идэвхижүүлэлтээр ялгарч байгаа.

“Сод Монгол” дагах стратеги

“Сод Монгол” зах зээл дээр дагагчийн байр суурин дээр байгаа бөгөөд дагах стратегийг баримталж байгаа. Бусад өрсөлдөгч компаниуд маркетингийн ямар идэвхижүүлэлт хийж байна түүнийг дагадаг. “Сод Монгол” картаар бензин авах боломжийг хэрэглэгчдэд олгож байгаа. Хэрэглэгчид авсан бензиний дүнгээр оноо цуглуулан шагнал авах боломжтой. Гэхдээ энэ идэвхижүүлэлтээр зах зээлийг тэлэх боломжгүй. Зөвхөн үндсэн хэрэглэгчдээ алдахгүй байхад зориулагдсан. Брэндийн нэр хүндийн ялгарал илрэхгүй байгаа. Хэрэглэгчдэд картаа таниулах гэж оролдон зах зээлд давуу тал бий болгох гэж оролдож байгаа боловч зах зээл дээр хоногшуулалт хийх чадахгүй байна.

“Петровис” алдаа

Маркетингийн хүчирхэг бодлого хэрэгжүүлж зах зээлд гарч ирсэн. Шинэ урамшуулал, шинэлэг уур амьсгалыг хэрэглэгчдэд санал болгосон. НИК-тэй нэгдэн хуваарлалтын сувгын давуу талыг олж авсан бөгөөд үүндээ найдан маркетингаа сайжруулах алхам төдийлан хийхгүй банйа. Олон жилийн туршлага, давуу талаа ашиглан шинэ бүтээгдэхүүн санал болгохгүй зогсонги байдалд оруулсан. Ерөнхий гол бодлогоо барьж байгаа боловч бүтээгдэхүүнээр зах зээлийг хөгжүүлэх стратегийг төдийлөн хүчтэй хийхгүй байна.

“МТ” алдаа


Нэр хүндтэй, найдвартай гэсэн давуу талыг олж чадсан. Гэхдээ энэ давуу талаа хадгалах улмаар зах зээлийг тэлэхийг зорихгүй байгаа. Эзэлсэн талбартаа сэтгэл ханасан байдал ажиглагдаж байна. Маркетингийн үйл ажиллагааг сайжруулан идэвхижүүлэлт болон бүтээгдэхүүний бодлогоо сайжруулж чадвал өрсөлдөгч компаниудтай байр сууриа сэлгэх боломжтой.

“Шунхлай” алдаа

Маркетингийн үйл ажиллагааг төвлөрүүлж буй. “Doctor” авто сүлжээтэй хамтарч бүтээгдэхүүнээ төвлөрүүлэхэд анхаарч байгаа. Засварын газар нээснээр зарим талаараа борлуулалтын үйл ажиллагааг сайжруулсан. Гэхдээ зөвхөн өөрсдөдөө зориулсан идэвхижүүлэлт хийдэг. Энэ нь маркетингийн үйл ажиллагаагаа хэрэглэгчдэд таниулж сурталчилдаггүй чимээгүйхэн хийдэг. Ингэснээр идэвхижүүлэлтийн үйл ажиллагаа нь оновчгүй болдог. Хэрэглэгчдэд мэдээллээ хүргэж чаддаггүй дутагдалтай. Мэдээлэл сайн хийвэл урагш ахих боломж бүрдсэн.


“Сод Монгол” алдаа

Дагах стратеги барьж байгаа. Шинэ карт санал болгосон ч салбаруудтайгаа уялдуулж өгөөгүй. Сурталчилаад байгаа оноог хэрэглэгчид цуглуулж урамшуулал авахад хүнд. Урамшуулалын систем хийж эхэлсэн боловч суурь нөхцөлөө сайн бүрдүүлээгүй алдаа ажиглагдаж байгаа. Урамшууллын картыг цөөн колонкод уншдаг. Картыг банк болон өөр газараас цэнэглэх боломжгүй. Шинэ үйлчилгээ нээх урамшууллын систем зөв боловсруулах хэрэгтэй.

Өрсөлдөөнд ялахын тулд


Нефть импортлогч компаниудын хувьд хэрэглэгчдийн санал гомдлыг авч, байнгын харилцагч нартайгаа уулзан, үйлчлүүлэгч нартайгаа эелдэг харьцан жижиг гэхгүй үйлчилгээг үзүүлж болно. Жишээ нь: шил арчих, шалавч цэвэрлэх, дугуй солих гэх мэт. Мөн колонкийн хувьд гол зүйл нь байршил мөн гадна талын тохижилт, орчин бүрдүүлсэн байдал нэн чухал. Түгээгч нарын хувцас жигдрэлт, өнгө, дизайн үүнд хамаатай. Сүүлийн жилүүдэд дуудлагаар цэнэглэдэг колонкийн үйлчилгээ нэвтэрч байна. Энэ нь хөдөлгөөнгүй том оврын тээврийн хэрэгслүүд мөн түлш нь дууссан машин зэрэгт очиж түлшээр хангадаг. Тодорхой үнийн нэмэгдлээс ашиг олдог. Мөн байнгын үйлчлүүлэгчийн картын санал болгодог. Ингэснээр зарим үед дуудлагаар үнэгүй гэртээ хүргүүлэх, машин эвдрэх, түлш дууссан болон хомсдол үүссэн үед давуу талыг эдэлдэг. Бусад салбартай хамтарч ажиллах нь чухал. Жишээ нь банкны АТМ-ийн үйлчилгээ, интернэтээр бензиний картаа хэрэглэгчид цэнэглэдэг болвол борлуулалт нэмэгдэж цаг хугацаа орон зайг хэмнэх боломжтой. Манай улсад хэрэглэгчийн мөнгөн дүнд тохирсон бензин шахалт хийж байгаа эхэсэд хэрэглэгчид эргэлздэг учраас компаниуд борлуулалтаа нэмэгдүүлье гэвэл стандартын газруудад хандан “Нэг ч дуслыг үлдээхгүй” шахдаг гэдгээ нотлох гэрчилгээ авах боломжтой. Ингэснээр найдвартай гэсэн давуу талыг олж авна. Мөн бензин колонкуудынхаа дэргэд авто засварын болон хэрэглэгчдийн өргөн хэрэглээний барааны дэлгүүр, авто угаалга, дугуй засвар зэрэгийг нээж хэрэглэгчдэд нэг дороос цогц үйлчилгээг авах боломжийг бүрдүүлж өгөх нь чухал юм.





Цааш нь...

Monday, June 22, 2009

Хамгийн хамгийн . . .


-Карибын хямрал гээчийг Америкчууд Кубын хямрал гэдэг бол эрх чєлєєний арлынхан vvнийг “Октябрийн хямрал” гэдэг аж.
-Дэлхийн хамгийн богино хугацаанд vргэлжилсэн тулаанд Их Британи болон Занзибарын дайн тооцогддог юм. 1896.08.27-нд болсон уг зэвсэгт мєргєлдєєн ердєє 38 минут vргэлжилжээ.
-Орост ирсэн хамгийн анхны Япон хvнийг Денбей гэдэг. Тэр Осакагийн нэгэн худалдаачны хvv гэнэ. Тvvний худалданы онгоц 1695 онд Камчаткийн эргийн ойролцоо сvйрчээ. Тэрээр 1701 он гэхэд л Москвад ирсэн байна. Оросын хаан Перт I тvvнтэй уулзаад дээдсийн хvvхдvvдэд япон хэл заахыг тушаажээ.
-Немецийн агуу физикч Альберт Эйншетейн сvллчийн гэрээс vгээ єєртэйгєє хамт аван нєгєє ертєнц рvv оджээ. Учир нь яг нас барахад нь дэргэд нь байсан сувилагч тvvний герман хэлнээс нэг ч vгийг нь ойлгоогvй гэдэг.
-Суут жанжин Суворовын шарилны чулуун дээр зvгээр л ”-Энд Суворов нойрсож байна” гэсэн бичиг л байдаг.
-Дэлхийн хоёр дайны хооронд Франц орон 40 удаа засаг тєрєє єєрчилжээ.
-10 зуунд Персийн агуу их визирь Абдул Кассим Исмаил номын сангаа vргэлж авч явдаг байжээ. Тэр хаашаа номын сан тийшээ. Гэхдээ 117 мянган боть номыг 400 орчим тэмээнд ачаалаад аялана шvv дээ. Ингэхдээ тусгай дугаартай тэмээнvvдэд номнуудыг цагаан толгойн vсгийн дарааллаар ачдаг байж.
-Автомашинй хамгийн анхны дугаарыг 1901 онд Берлиний герцог Рудольф Герцог єєрийн тємєр хvлэгтээ “наажээ”. Дугаар нь ердєє “IA1” гэсэн байв. /IA нь залуухан эхнэр Иоганна Анкерийн нэрний эхний vсэг. Харин 1 гэдэг нь эхнэр нь тvvний цорын ганц хайр гэсэн утга агуулж байсан гэдэг.
-1914 онд Германы колонийн хvн ам 12 саяд хvрсэн бол Британийнх 400 сая болоод байжээ.
-Тайландын vндэсний сvлд дуулалыг 1902 онд Оросын хєгжмийн зохиолч Петр Щуровский бичиж єгчээ.
-МЭЄ 5000 онд манай дэлхийн нийт хvн ам ердєє таван сая байсан гэдэг.
-Сталины тєрсєн єдєрт зориулан єгсєн бэлэгний жагсаалтыг ЗХУ-ын сонин хэвлэл 1949-1953 он хvтэл тасралтгvй хэвлэн гаргажээ.
-МЭ-ний 79.08.24-нд дэлбэрсэн Везувия галт уул Помпей хотоос гадна Геркуланум, Стабий хотуудыг ч vнс нурмаараа хучсан.
-Эртний Римийн дайчид аян замд нэг майханд 10, 10-аараа байрладаг байж. Тэгвэл майхан болгон ахлагчтай бєгєєд тvvнийгээ “декан” гэж нэрлэдэг байжээ.
-Америкийн Холбооны мєрдєх товчооны мєрдєгчид энэ байгууллагыг байгуулагдснаас хойш 26 жилийн дараа буюу 1934 оноос биедээ зэвсэг авч явдаг эрхтэй болжээ.
-МЭЄ 213 онд Хятадын эзэн хаан Цинь Ши Хуанди албатууддаа эх нутагтаа байгаа бvх номыг шатаан устгах заолиг єгч байв.
-Римийн эзэн хаан Нерон єєрийн нэгэн зарц болох Скорус хэмээх эртэй гэрлэж байлаа.
-1361 он хvртэл Англид шvvхийн бvх шатны ажиллагаа франц хэл дээр явагддаг байсан гэнэ.
-Мексикийн Парикутин хэмээх галт уул бvтэн есєн жил оргилжээ. /1943-1952/. Энэ хугацаанд галт уулын конус 2774 м-ийн єндєрт хvрчээ.

Цааш нь...

“Canon” корпорацийн философи- Kyosei


Канон корпорацын философи Kyosei бөгөөд энэ нь тухайн байгууллагын брэнд, бизнес болон нийгмийн бүхий үйл ажиллагаанд мөрдөргдөж байдаг. Kyosei гэдэг нь сайн сайхны төлөө хамтдаа ажиллаж амьдрах гэсэн утгатай япон үг бөгөөд Canon-ний бүх ажилтанууд энэ үзэл баримтлалыг үндсэн зарчмаа болгон ажилладаг.

Уг үзэл баримтлалаар “бүх хүмүүс үндэс угсаа, шашин шүтлэг болон ёс заншлыг үл харгалзан ирээдүйд хамтдаа эвтэй найртай ажиллаж амьдрах болно” гэж тодорхойлдог. Энэ нь Canon корпорацын эрхэм зорилго болон үнэт зүйлсийг тодорхойлдог байна. Нөгөө талаас Kyosei нь компанийг нэгдмэл чанартай байлгаж дэлхийн даяар үйл ажиллагаагаа амжилттай явуулахад нөлөө үзүүлдэг. Тэд бусадтайгаа нийтэч сайн иргэн байх нь хамгийн чухал зүйл бөгөөд манай компаний үйл ажиллагаа бидний хэрэглэгч, ажилчид, хамтран ажиллагчид болон дэлхийн эргэн тойронд хэрхэн нөлөөлж байгааг сайтар анхаарч байх хэрэгтэй гэж үздэг.

Canon нь уламжлалт зан заншил, үнэт зүйлс, байгалийн баялагаа удаан хугацаанд хадгалан хамгаалж ирснээрээ бахархдаг. Тэд бизнесийн бүхий л үйл ажиллагаагаа орчинтойгоо зохицон явуулж, улс орны эдийн засгийн сонирхлыг тэргүүнд тавьдаг бөгөөд энэ тэнцвэрт байдал нь ирээдүйн хөгжил цэцэглэлтийн гол үндэс суур гэж үздэг. Тус байгууллага нь глобал байгууллага гэдэг утгаараа бүхий л салбар нэгж байгууллагын үйлдвэрлэл үйл ажиллагаа, судалгаа хөгжил, маркетинг, борлуулалт, хуваарилалтандаа олон нийтийн болон хүрээлэн буй орчны өмнө хүлээсэн үүрэг хариуцлагаа сайн биелүүлдэг. Тэдний гол зорилгуудын мөн чанар нь бизнесийн үйл ажиллагааны эрдлийг багасгаж, баялгыг нэмэгдүүлэх юм.

Kyosei үзэл баримтлал нь мөн тухайн компанийг зөвхөн хэрэглэгчидтэй нь бус бүхий газрын бүхий хүмүүстэй сайхан харилцаа тогтоох үүрэг даалгаварыг удирдан зохион байгуулахад дэмжлэг үзүүлдэг. Энэ тэдний корпорацын философи бөгөөд энэ нь компаний бүх ажилчдыг хүн төрөлхтөний хөгжил цэцэглэлт болон дэлхий ертөнцийг хамгаалах үйлсэд хувь нэмрээ оруулахад нь нэгтгэж чаддаг байна.

Цааш нь...

Friday, June 19, 2009

“Гэгээн Ундарга Холбоо” ТББ-ын нээлтийн үйл ажиллагааны хөтөлбөр


Чингис зочид буудлын “ТЭМҮҮЖИН” ресторанд 2009.06.23-ны 19 цагаас эхэлнэ.

Америк, Австрали, Англи улсад төгсөгчидтэй уулзан харилцан мэдээлэл солилцон, танилын хүрээгээ өргөтгөхийг хүсвэл “ГЭГЭЭН УНДАРГА ХОЛБОО” ТББайгууллагын нээлтийн үйл ажиллагаанд оролцохыг урьж байна. 91000433, 88088142, 99742431. gegeen@yahoo.com , erbold_e@yahoo.com , http://www.gegeen.com

“Гэгээн Ундарга Холбоо” ТББ-ын нээлтийн

үйл ажиллагааны хөтөлбөр

Цаг

Үйл ажиллагаа

19.00-19.30

Зочид хүлээн авах

19.30-19.35

Хөтлөгч хөтөлбөр танилцуулах

19.35-19.45

Морин хуур, уртын дуу /Үндэсний дуу бүжгийн “Түмэн эх” чуулга/

19.45-19.55

Нээлтийн үг (Э.Эрболд “Гэгээн Ундарга Холбоо” ТББ-ын тэргүүн)

19.55-20.00

Тууз хайчлах ёслол

20.00-20.10

Урлагийн тоглолт

20:10-20:25

Урилгаар ирсэн хүмүүсийг танилцуулах

20.25-20.45

“ Харвардад багшилсан миний түүх” илтгэл / Ж.Амарсанаа (Харвардын их сургуулийн докторын дараах сургалтын эрдэмтэн, Токиогийн их сургуулийн доктор) /

20.45-21.00

“Гэгээн Ундарга Холбоо” ТББ-ын төлөвлөгөө, танилцуулга

21:00-21.20

“Австралид хэрхэн тэтгэлэгээр суралцах вэ ?” илтгэл /Австралид төгсөгчдийн холбоо /

21.20-21.45

Хөгжөөнт хөтөлбөр /Voice Box нэвтрүүлэг /

21.45-22.15

“АНУ-ын сургалтын онцлог” илтгэл / Америкт төгсөгчдийн холбоо /

22.15-22.30

Хөгжөөнт хөтөлбөр / Гадаад хэлны сургалтын төвд суралцах эрх олгох /

22.30-22.55

Мэдээлэл солилцох цаг / Зочид хоорондоо танилцан мэдээлэл солилцох /

22.55-23.00

Урлагийн тоглолт /WE ARE THE WORLD/

23.00-23.05

Хаалтын үйл ажиллагаа

Урилгаар:

1. Америкийн EIL-ийн их сургуулийн төгсөгч, Стэйнфордын их сургуулийн магистр Хатагтай Т.Оюунгэрэл
2. Амеркийн нэгдсэн улсын элчин сайдын яам
3. Их британы элчин сайдын яам
4. Канадын элчин сайдын яам
5. Англид сургууль төгсөгчид
6. Америкт сургууль төгсөгчид
7. Австралид сургууль төгсөгчид
8. Австралын залуу лидер хөтөлбөрийн австраличууд
9. Оюуны спортын дэлхийн мөнгөн медалт Хатанбаатар
10. Shark төвийн захирал Даваахүү
11. Хартфорд дээд сургуулийн Англи, Индонез, Сингапур улсын бизнесийн удирдлагын багш нар
12. Англи, Америк мэргэжилтэнгүүд оролцоно.
ТАХ: 8000 төгрөг
/Тасалбарын тоо: 200 ширхэг/
/хөнгөн зууш, ус, жүүс, пиво, улаан дарснаас сонгон уух боломжтой/
Чингис зочид буудлын “ТЭМҮҮЖИН” ресторанд 2009.06.23-ны 19 цагаас эхэлнэ.
Америк, Австрали, Англи улсад төгсөгчдтэй уулзан харилцан мэдээлэл солилцон, танилын хүрээгээ өргөтгөхийг хүсвэл “ГЭГЭЭН УНДАРГА ХОЛБОО” ТББайгууллагын нээлтийн үйл ажиллагаанд оролцохыг урьж байна.
Таслбарыг: 91000433, 88088142, 99742431 авна уу

Цааш нь...

Мєнгєний тухай сонин хачин


-МЭЄ-ний VII зуунд Эртний Хятадад Лидийн хаант засгийн vед анхны зоосон мєнгє бий болжээ.
-Тэгвэл цаасан мєнгє мєн л Хятадад МЭ-ний VII зуунд бий болсон
-Америкт 18-р зуун гэхэд мєнгєєр индианчуудаас тамхи, амьтны арьс зэрэг бараа худалдан авахад хэрэглэж байжээ.
-МЭЄ 3-2 мянган онд Месопотамид анхны банк vvссэн. Томоохон сvм, орон нутгийн захиргааны байранд vнэт эдлэлийг хадгалдаг болсон байна.A
-910 оноос Хятадад цаасан мєнгийг их хэмжээгээр гаргаж эхэлсэн байна
-1156 онд анх удаа мєнгєн ттэмдэгтийг єєр орныхтой солих vйлчилгээ нээгджээ. Энэ байдал 1.6 мянган жил vргэлсэн байна.
-12 зуунд Хойд Италид банкний vйлчилгээ vзvvлдэг байр/тєв/-ууд ихээр баригдаж эхлэв
-1649 онд Англи, Франц, Голландын банкууд анхны мєнгє орлуулах чекийг гаргаж эхэлжээ. Ер нь бол чек гэдэг ойлголт аль 13-р зууны vед бий болоод байсан гэдэг
-1661 онд анх удаа Цведэд улсын тєв банк гэдэг байгууллага vvд хаалгаа нээсэн. Тэгвэл Францынх 14 жилийн дараа, Оросынх 1860 онд байгуулагджээ. Харин АНУ-ын холбооны нэгдсэн банк бvр сvvлд буюу 1913 онд бий болсон байна.
-1705 онд мєнгє болон тvvний гvйлгээ, ойлголтын талаарх “Money and Trade Considered: With a Proposal for Supplying the Nation with Money” хэмээх ном хэвлэгджээ. Зохиогч нь Шотландын иргэн Жон Ло
-1837 онд санхvvгийн vйлчилгээнд эргэлт хийсэн гэж болох телеграфийн аппаратыг зохион бvтээсэн юм. XX зууны эхэн гэхэд дэлхийн банкны системийн 80% нь ийм тєрлийн аппаратаар санхvvгийн данс тооцооны vйл ажиллагаагаа явуулж байлаа. 1914 онд Их Британид 800.000 телеграф байсан бол Германд нэг сая 400 мянга, Америкт бvр 10 сая байжээ.
-1937 онд санхvvгийн албанд нэнэ шаардлагтай гэх анхны комьютерын vндэс суурийг Айова мужид зохион бvтээжээ. Харин анхны жинхэн комьютер /ENIAC/-ийг 1946 онд Пенсильванны их сургуульд хийсэн байна. Ниийт жин нь 30 тн, секундэд 5 мянган зvйл хэвлэх чадалтай байсан гэдэг. Америкийн армийн захиалгаар их бууны ангиудын бvртгэлийг гаргах vvднээс энэ аварга зvйлийг бvтээсэн гэдэг.
-1944 онд Бреттон Вудсын бага хурлын vеэр Америкийн долларыг алтаны ханштай зэрэгцvvлэн vнэлэх болсоноор энэ ь олон улсад хэрэглэгдэх чєлєєт мєнгєн дэвсгэрт болох эхлэлээ тавьжээ.
1950 онд Diners Club-аас анхны тєлбєрийн картыг бий болгожээ. Тvvгээр уг ресторанд идсэн єглєєний цай, єдрийн хоол, оройн зоогийнхоо тооцоог хийдэг байв. Харин хоёр жилийн дараа гэхэд Franklin National Bank нь банзкны тооцоог хийж болох тєлбєрийн картаа vйлчлvvлэгчиддээ зарж эхэлсэн байна.
-1969 онд анх удаа компьютерийг нэгдсэн сvлжээнд холбосон гэдэг. vvнийг АНУ-ын батлан хамгаалах яамны захиалгаар Advanced Research and Projects Agency хэмээх байгууллага санаачилсан байна
-1973 онд дэлхийн 15 орны томоохонд тооцгдох 239 банк нэгдэн Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication буюу SWIFT-ийг байгуулжээ. 2002 он гэхэд энэ системд 198 орны 7.6 мянган санхvvгийн байгууллага нэгдэд байв
-1977 он. APPLE-ийн персонал компьютер анх удаа чєлєєт худалдаанд гарав. 1975 онд дэлхий дээр 50.000 персонал компьютер байсан бол 1998 онд 140 са, 2002 онд 800 сая болтлоо єсчээ
-1993 онд мєнгєний vндсэн дvнг мэдээлэлдээ багтаасан смарт-кзарт худалдаанд гарчээ. 1996 оны Атлантын Олимпын vеэр нийтдээ 300.000 смарт-карт худалдагжээ.
-1998 он. АНУ-д PayPal хэмээх систем нэвтэрснээр хvмvvс бие биентэйгээ компьютер ашиглан мєнгє шилжvvлэх электрон шуудантай болжээ. Мэн vvнтэй зэрэгцэн Европт гар утсаа ашиглан санхvvгийн vйлчилгээ хийдэг болов. 1990-ээд тєгсгєл гэхэд олон тєрлийн “интернет-мєнг” бий болоод байлаа. Clickshare, The Internet Dollar, Internet Cash, NetCheque гэх мэт
-2002 оноос Европ тив “евро” хэмээх нэгдсэн нэг мєнгєн дэвсгэрттэй болсон. Гэхдээ евронд шилжих явц бvр 1999 оноос эхэлсэн гэж vзнэ
-2003 онд эдийн засгийн салбарын Нобелийн шагналт Роберт мандел 2040 он гэхэд дэлхийн хvн тєрєлхтєн нэг л мєнгєн дэвсгэрттэй болсон байна хэмээн мэдэгджээ. Ингэхдэ Америк, Европ, Японы мєнгєн дэвсгэрт vvнд хvчтэй нєлєєлнє гэжээ. Ингэснээр доллар, евро, йен гурвын дундаас “дей” эсвэл “интор” гэдэг мєнгє “тєрєх” аж

Цааш нь...

Monday, June 15, 2009

“Хямрал бол сүйрэл биш ” сургалт


Маркетер, СЭЗДС-ийн багш Б.НАНДИН-ЭРДЭНЭ /MBA/

“Хямрал бол сүйрэл биш ”

Сэдэвт эдийн засгийн хямралын үед хэрхэн бизнесээ удирдах талаарх сургалт 2009 оны 6 сарын 20-ны Бямба гарагт 13.00-17.00 цагийн хооронд СЭЗДС-ийн 902 тоот өрөөнд болно.

Илтгэгч багшийн танилцуулга

Банзрагчийн Нандин-Эрдэнэ нь маркетер, СЭЗДС-ийн Бизнесийн удирдлагын тэнхмийн ахлах багш, Монголын маркетингийн холбооны гишүүн, Бизнесийн Удирдлагын Мастер. “Миний мэдэх Маркетингийн удирдлага, Судалгаа, Борлуулалт” цуврал мультимедиа сурах бичгийн зохиогч. “Өэлүн эх” сүү, Улаанбаатар дахь америк дунд сургууль, СЭЗДС-ийн өргөтгөлийн байрны хандив цуглуулах зэрэг 50 гаруй бизнес төсөл, маркетингийн судалгааг бие даан болон хамтран гүйцэтгэсэн. 2005 онд Интернэт маркетингийн чиглэлээр боловсруулсан судалгааны ажил нь МЗХ-ны “Эврика” ЭШБХуралд тэргүүн байрыг эзэлж байсан. 2007 онд Ази номхон далайн орнуудын маркетингийн бага хуралд доктор Д.Дагвадоржтой хамтран “Монголын маркетинг эрт, эдүгээ, ирээдүй” илтгэлийг хэлэлцүүлсэн.

Зохион байгуулагч: СЭЗДС-ийн Бизнесийн Удирдлагын Тэнхим
Дэмжигч байгууллага: “Залуу Маркетер Клуб”

Цааш нь...

Sunday, June 14, 2009

"Залуу Маркетер Клуб" -ын нэг жилийн ойн зурагнууд

"Залуу Маркетер Клуб" -ын удирдлагууд







Залуу Маркетер Клубын 1 жилийн ой /Нэгдүгээр хэсэг/

Залуу Маркетер Клубын 1 жилийн ой /Хоёрдугаар хэсэг/


Залуу Маркетер Клубын 1 жилийн ой /Гуравдугаар хэсэг/

Цааш нь...

Thursday, June 11, 2009

Монгол улсын нийгэм, эдийн засгийн байдал (2009 оны эхний 5 сарын байдлаар)


I.Нийгмийн үзүүлэлт
Улсын хэмжээгээр төрсөн хүүхдийн тоо (амьд төрөлтөөр) 2009 оны эхний 5 сарын байдлаар 27 808 болж, өмнөх оны мөн үеийнхээс 2723 хүүхдээр, амаржсан эх 27 727 болж, 2733 эхээр буюу 10.9 хувиар тус тус нэмэгдсэн байна.

Нэг хүртэлх насандаа эндсэн хүүхдийн тоо 595 болж, өмнөх оны мөн үеийнхээс 56 хүүхдээр, эхийн эндэгдэл 23 болж, 15 эхээр тус тус нэмэгдэж, харин 1-5 хүртэлх насандаа эндсэн хүүхдийн тоо 80 болж, 27 хүүхдээр буурчээ.

Өрхийн нийгэм, эдийн засгийн судалгааны дүнгээр нэг өрхийн сарын дундаж мөнгөн орлого 2009 оны 1 дүгээр улирлын байдлаар 344.7 мян.төг болж өмнөх оны мөн үеийнхээс 60.7 мян.төг буюу 21.4 хувиар нэмэгдлээ. Нэг өрхийн сарын дундаж мөнгөн зарлага 2009 оны 1дүгээр улирлын байдлаар 355.7 мян.төгрөгт хүрч өмнөх оны мөн үеийнхээс 30.7 мян.төг буюу 9.5 хувиар өссөн байна.

Аймаг, нийслэлийн хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний хэлтэс (ХХҮХ)-т бүртгүүлсэн ажил идэвхитэй хайж байгаа ажилгүйчүүдийн тоо 2009 оны 5 дугаар сарын эцсийн байдлаар 38.8 мянга болж, өмнөх оны мөн үеийнхээс 6571 хүн буюу 20.4 хувиар нэмэгдсэн байна. Үүнд Баян-Өлгий, Говь-Алтай, Сэлэнгэ аймгийн бүртгэлтэй ажилгүйчүүдийн тоо өнгөрсөн оны мөн үеийнхээс 3.1-32.6 хувиар буурсан бол Увс, Хэнтий, Төв Булган аймаг болон Улаанбаатар хотод 30.9-85.5 хувь, Өмнөговь аймагт 2 дахин өссөн нь голлон нөлөөлсөн байна...

Халдварт өвчнөөр өвчлөгчдийн тоо 16.1 мянга болж, өмнөх оны мөн үеийнхээс 1252 хүн буюу 7.2 хувиар буурахад цусан суулгаар өвчлөгчдийн тоо 62.7 хувь, тэмбүүгээр өвчлөгчдийн тоо 34.8 хувь, гоноккокт халдвараар өвчлөгчдийн тоо 23.1 хувиар тус тус өссөн хэдий ч вируст гепатитаар өвчлөгчдийн тоо 47.8 хувь, салхин цэцгээр өвчлөгчдийн тоо 15.5 хувиар тус тус буурсан нь нөлөөллөө.

Улсын хэмжээнд 2009 эхний 5 сарын байдлаар бүртгэгдсэн гэмт хэргийн тоо 9 077 болж өмнөх оны мөн үеийнхээс 417 хэргээр буюу 4.8 хувиар өсчээ. Бүртгэгдсэн гэмт хэргийн тоо өмнөх оны мөн үеийнхээс өсөхөд бусдын эд хөрөнгийг завших, үрэгдүүлэх, залилан дээрэмдэх, байгаль хамгаалах журмын эсрэг гэмт хэрэг, бусдын бие махбодид гэмтэл учруулах, бусдыг амиа хорлоход хүргэх зэрэг хэргүүд 4.0-37.4 хувиар тус тус нэмэгдсэн нь голлон нөлөөлжээ.

II.Макро эдийн засгийн үзүүлэлт
Хэрэглээний үнийн улсын индекс (ХҮУИ) 2009 оны 5 дугаар сард өмнөх сарынхтай харьцуулахад 0.1 хувь, өмнөх оны жилийн эцсийнхээс 5.7 хувь, өмнөх оны мөн үеийнхээс 8.0 хувиар өссөн байна.

Тээврийн бүлгийн дүн 3.7 хувиар буурч, согтууруулах ундаа, тамхины бүлгийн дүн 2.1 хувь, эм тариа, эмнэлгийн үйлчилгээний бүлгийн дүн 3.3 хувь, бусад бараа үйлчилгээний бүлгийн дүн 1.8 хувиар өмнөх сарынхаас өссөн нь хэрэглээний үнийн улсын индекс 2009 оны 5дугаар сард өмнөх сарынхтай харьцуулахад 0.1 хувиар өсөхөд голлон нөлөөлөв.

Mонгол банкны мэдээгээр мөнгөний нийлүүлэлт (M2) 2009 оны 5 дугаар сарын эцэст 2461.4 тэрбум төгрөг болж өмнөх сарынхаас 60.8 тэрбум төгрөг буюу 2.5 хувиар өсч, өмнөх оны мөн үеийнхтэй харьцуулахад 55.2 тэрбум төгрөг буюу 2.2 хувиар буурав. Мөнгөний нийлүүлэлт оны эхнээс 142.5 тэрбум төгрөг буюу 6.1 хувиар нэмэгдэхэд бараг мөнгөний өсөлт голлон нөлөөлжээ.

Гүйлгээнд байгаа бэлэн мөнгө 2009 оны 5 дугаар сарын эцэст 384.6 тэрбум төгрөгт хүрсэн нь өмнөх сарынхаас 29.0 тэрбум төгрөг буюу 8.1 хувиар, өмнөх оны мөн үеийнхтэй харьцуулахад 11.0 тэрбум төгрөг буюу 2.9 хувиар тус тус нэмэгдлээ.

Аж ахуйн нэгж, байгууллага, иргэдэд олгосон нийт зээлийн өрийн үлдэгдэл 2009 оны 5 дугаар сарын эцэст 2548.3 тэрбум төгрөгт хүрч, өмнөх сарынхаас 32.0 тэрбум төгрөг буюу 1.2 хувиар буурч, өмнөх оны мөн үеийнхээс 60.7 тэрбум төгрөг буюу 2.4 хувиар өслөө.

Үнэт цаасны арилжаа 2009 оны 5 дугаар сард 21 удаа явагдаж, 6.8 сая ширхэг үнэт цаас арилжигдаж, 2.2 тэрбум төгрөгийн гүйлгээ хийжээ. Арилжаалсан үнэт цаасны тоог өмнөх сарынхтай харьцуулбал 8.8 cая ширхэг буюу 56.3 хувь, гүйлгээний хэмжээ нь 5.6 сая төгрөг буюу 0.3 хувиар буурсан ба өмнөх оны мөн үеийнхээс арилжаалсан үнэт цаасны тоо 48.8 сая ширхэг буюу 87.7 хувиар, гүйлгээний хэмжээ 23.6 тэрбум төгрөг буюу 91.6 хувиар буурчээ. Улсын нэгдсэн төсвийн нийт орлого, тусламжийн дүн 2009 оны эхний 5 сард 633.1 тэрбум төгрөг, нийт зарлага, эргэж төлөгдөх цэвэр зээлийн дүн 824.9 тэрбум төгрөг болж, нийт тэнцэл 191.8 тэрбум төгрөгийн алдагдалтай гарлаа. Төсвийн алдагдал өмнөх оны мөн үеийнхээс 199.4 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдэхэд төсвийн зарлагын өсөлт, орлогынхоос 24.3 пунктээр өндөр байгаа нь нөлөөлөв.

Төсвийн урсгал орлого 632.2 тэрбум төгрөг, урсгал зардал 702.4 тэрбум төгрөг болж, урсгал тэнцэл 70.2 тэрбум төгрөгийн алдагдалтай гарлаа. Татварын нийт орлого өмнөх оны мөн үеийнхээс 212.4 тэрбум төгрөг буюу 29.8 хувиар буурахад зарим бүтээгдэхүүний үнийн өсөлтийн албан татвар 124.3 тэрбум төгрөг буюу 86.9 хувь, аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татвар 54.7 тэрбум төгрөг буюу 45.5 хувь, нэмэгдсэн өртгийн албан татвар 9.0 тэрбум төгрөг буюу 7.4 хувиар тус тус буурсан нь голлон нөлөөлжээ.

Өмнөх оны мөн үеийнхтэй харьцуулахад хувьцааны ногдол ашгийн орлого 41.4 тэрбум төг, навигацийн орлого 9.3 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдсэн боловч газрын тосны орлого 11.2 тэрбум төг, төсөвт газрын өөрийн орлого 7.9 тэрбум төг, бусад нэр заагдаагүй орлого 5.5 тэрбум төгрөгөөр буурснаас шалтгаалж татварын бус орлого 27.8 тэрбум төгрөгөөр өслөө.

Улсын нэгдсэн төсвийн нийт зарлага, эргэж төлөгдөх цэвэр зээлийн хэмжээ 2009 оны эхний 5 сард 824.9 тэрбум төгрөг болж өмнөх оны мөн үеийнхээс 11.9 тэрбум төг буюу 1.5 хувиар өсчээ. Үүнд цалин, хөлсний зардал 17.4 тэрбум төгрөг буюу 8.2 хувиар өссөн нь голлон нөлөөлжээ. Хөрөнгийн зардалд 2009 оны эхний 5 сард 77.2 тэрбум төгрөгийг зарцуулсан нь өмнөх оны мөн үеийнхтэй харьцуулахад 4.6 тэрбум төгрөг буюу 5.7 хувиар буурсан байна. Хөрөнгийн зардал буурсан нь дотоодын эх үүсвэрээс хийгдсэн хөрөнгө оруулалт 13.3 тэрбум төгрөг буюу 16.5 хувиар багассанаас шалтгаалжээ. Манай улс 2009 оны эхний 5 сард дэлхийн 90 оронтой худалдаа хийж, гадаад худалдааны нийт бараа эргэлт 1287.0 сая ам.доллар, үүнээс экспорт 592.9 сая ам.доллар, импорт 694.1 сая ам.доллар боллоо.

Нийт бараа эргэлтийн хэмжээ өмнөх оны мөн үеийнхээс 858.8 сая ам.доллар буюу 40.0 хувь, үүний дотор экспортын хэмжээ 403.3 сая ам.доллар буюу 40.5 хувь, импортын хэмжээ 455.5 сая ам.доллар буюу 39.6 хувиар тус тус буурчээ.

Гадаад худалдааны тэнцэл 2009 оны эхний 5 сард 101.2 сая ам.долларын алдагдалтай гарч, алдагдлын хэмжээ өмнөх оны мөн үеийнхээс 52.2 сая ам.доллараар буурсан байна.

Нийт экспортын хэмжээ өмнөх оны мөн үеийнхээс 403.3 сая ам.доллар буюу 40.5 хувиар буурсны 334.6 сая ам.доллар буюу 83.0 хувь нь үнийн бууралтаас, 68.7 сая ам.доллар буюу 17.0 хувь нь биет хэмжээний бууралтаас шалтгаалсан байна.

Нийт экспортын хэмжээ буурахад зэсийн баяжмалын биет хэмжээ 1.3 хувь, үнийн дүн 58.7 хувь, цайрын баяжмалын биет хэмжээ 38.3 хувь, үнийн дүн 68.7 хувь, боловсруулаагүй алтны биет хэмжээ 27.0 хувь, үнийн дүн нь 29.9 хувиар тус тус буурсан нь голлон нөлөөлөв.

Нийт импортын хэмжээ өмнөх оны мөн үеийнхээс 455.5 сая ам.доллар буюу 39.6 хувиар буурсны 52.7 сая ам.доллар буюу 11.6 хувь нь үнийн бууралтаас, 402.8 сая ам.доллар буюу 88.4 хувь нь биет хэмжээний бууралтаас шалтгаалсан байна.

III.Эдийн засгийн салбарын үзүүлэлт
Улсын хэмжээнд 2009 онд нийт 18.5 сая эх мал төллөнө. 2009 оны эхний 5 сарын байдлаар 13.4 сая эх мал буюу төллөх эх малын 72.2 хувь нь төллөсөн байна. Улсын хэмжээгээр энэ оны эхний 5 сарын байдлаар 1033.1 мянган том мал зүй бусаар хорогдcон нь өмнөх оны мөн үеийнхээс 124.1 мянгаар буюу 10.7 хувиар буурчээ.

Улсын хэмжээнд энэ оны 6 дугаар сарын 1-ний байдлаар 243.3 мян.га талбайд тариалалт хийснээс үр тариа 227.5 мян.га-д, төмс 10.8 мян.га-д, хүнсний ногоо 3.6 мян.га-д, тэжээлийн ургамал 1.1 мян.га-д, техникийн ургамал 0.3 мян.га-д тус тус тариалаад байна.

Аж үйлдвэрийн нийт бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлт 2009 оны эхний 5 сарын байдлаар 2005 оны зэрэгцүүлэх үнээр 615.4 тэрбум төгрөгт хүрч, өмнөх оны мөн үеийнхээс 47.9 тэрбум төгрөгөөр буюу 7.2 хувиар буурлаа. Үүнд: уул уурхай, олборлох аж үйлдвэрийн салбарын үйлдвэрлэлт 5.3 тэрбум төгрөгөөр буюу 1.5 хувь, боловсруулах аж үйлдвэрийн салбар 44.9 тэрбум төгрөгөөр буюу 21.8 хувиар буурсан нь нөлөөлөв. Уул уурхай, олборлох аж үйлдвэрийн салбарын үйлдвэрлэлт өмнөх оны мөн үеийнхээс 1.5 хувиар буурахад 35 хувийн агуулгад шилжүүлснээр зэсийн баяжмал, цайрын баяжмал, хайлуур жоншны баяжмал, алт, гянтболдын баяжмал зэрэг уул уурхайн гол нэр төрлийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл 1.6-42.8 хувиар буурсан нь нөлөөлжээ.

Харин боловсруулах аж үйлдвэрийн салбарын үйлдвэрлэлийн 21.8 хувийн бууралтад пиво, бетон дэр, катодын зэс, шохой, тамхи, самнасан ноолуур, дээд гурил, дарс, металл бэлдэц, цувимал, спирт, хивс, цул бетон, бетон зуурмаг, төмөр бетон эдлэл, молибдений исэл зэрэг бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл 11.1-83.6 хувиар буурсан нь голлон нөлөөлсөн байна.

Улсын хэмжээнд 2009 оны эхний 5 сард нийт 35.9 тэрбум төгрөгийн барилга угсралт, их засварын ажил гүйцэтгэснээс 33.3 тэрбум төгрөг буюу 92.7 хувийг дотоодын барилгын байгууллагууд, 2.6 тэрбум төгрөг буюу 7.3 хувийг гадаадын барилгын байгууллагууд гүйцэтгэсэн байна.

Төмөр замын тээврээр 2009 оны эхний 5 сард 5467.2 мян.т ачаа, давхардсан тоогоор 1266.6 мянган зорчигч зорчсон нь өмнөх оны мөн үеийнхээс тээсэн ачаа 653.7 мян.т буюу 10.7 хувь, зорчигчдын тоо 514.9 мян.хүн буюу 28.9 хувиар буурчээ.

Агаарын тээврээр 2009 оны эхний 5 сард 410.2 тонн ачаа, давхардсан тоогоор 87.9 мянган зорчигч зорчсон нь өмнөх оны мөн үеийнхээс тээсэн ачаа 375.8 тонн буюу 47.8 хувь, зорчигчдын тоо 41.4 мян.хүн буюу 32.0 хувиар тус тус буурчээ.

Цааш нь...

Monday, June 8, 2009

Эдийн засгийн мөчлөгийн тухай Австри онол


Людвиг фон Мизес

Эдийн засгийн мөчлөгийн тухай Австри онол 1936 он

/Ludwig von Mises. The Austrian Theory of the Trade Cycle. 1936/

Энэхүү нийтлэл анх удаа “La Teorie dite Autrichienne de Cycle Economigue” нэрээр “Societe Belge d`Etudes et d`Expasion . 1936. 459464” товхимолд хэвлэгдсэн байна. Орчуулгыг “Austrian Theory of Trade Cycle. Compiled by Richard M. Ebeling. Ludwig von Mises Institute 1936”. Баримтлан “Бум, крах и будущее. М, Челябинск: Социум, 2002. стр. 103111. А.В.Фильчукийн англи орчуулгаар хийв.

Өнөө үед эдийн засгийн шинжлэх ухаанд эдийн засгийн мөчлөгийн тухай Австри онолын тухай байнга дурдах болжээ. Австрийн эдийн засагчид бидний хувьд энэ тодорхойлолт сайрхууштай зүйлсийн нэг бөгөөд бидэнд ийм өндөр нэр хүнд үзүүлсэнд талархахаас өөр замгүй. Тэглээ ч гэсэн аливаа шинжлэх ухаанд оруулсан өөр бусад хувь нэмрийн л нэгэн адил эдийн засгийн хямралын тухай орчин үеийн онол нь нэг л үндэстний эрдэмтдийн судалгааны ажлын үр дүн биш бөгөөд эдийн засгийн орчин үеийн танин мэдэхүйг бүрдүүлэгч хэсгүүдийн л нэгэн адил бидний арга ч гэсэн мөн л олон орны эдийн засгийн эрдэмтдийн хамтын хүчин чармайлтын үр нөлөө гэдгийг хэлэх нь зүйтэй.

Эдийн засгийн мөчлөгийн мөнгөн илэрхийлэл нь цоо шинэ зүйл биш ээ. Хөөрөгдлийн мөн чанарыг Английн “Мөнгөний сургааль”ийг /сургууль, чиглэл, арга барилыг/ баримтлагчид металлын /алтан/ баталгаагүй үнэт цаас ихээр гаргасны үр дүнд зээлийг өргөжүүлснээр тайлбарлахыг оролдож байлаа. Тэглээ ч гэсэн ямар ч үед чекээр шаардаж болох банкны тооцоо буюу урсгал гүйлгээ нь зээлийг өргөжүүлэхэд үнэт цаасны л нэгэн адил үүрэгтэй байдгийг мөнөөхөн сургаалийг баримтлагчид анхаараагүй юм. Өөрөөр хэлбэл, зээлийн тэлэлт нь үнэт цаасыг хэт илүүдэлтэй гаргахаар үл барам гүйлгээг замбараагүй болгосноос ч үүдэлтэй. Чухамхүү энэ үнэнийг дутуу ойлгосноос эдийн засгийн дараачийн хямралаас урьдчилан сэргийлэхийн тулд урсгал гүйлгээгээр дамжин зээл олголтыг өргөжүүлэх явдлыг зохицуулахын оронд металлын баталгаагүй үнэт цаас гаргахыг л хориглочихвол болох нь тэр хэмээн “Мөнгөний сургааль”ийг дагагсад итгэж байлаа. 1844 оны Пилийн хууль бусад улс орнуудын энэ чиглэлийн хуулиудын нэгэн адил тооцоолсон үр дүндээ хүрсэнгүй. Үнэндээ гэвэл үүнээс болоод л эдийн засгийн мөчлөгийг мөнгөний байр сууринаас тайлбарлах гэсэн Английн сургаалийн оролдлогыг бодит нөхцөл өөрөө мухардуулчихсан билээ.

Мөнгөний сургаалийн хоёр дахь дутагдал нь гэвэл, зээл олголтыг ихэсгэх механизмд дүн шинжилгээ хийхдээ зөвхөн нэг л улсад зээлийг өргөжүүлсэн нөхцөл байдлын судалгаагаар хязгаарлагдаж, бусад улс оронд банкны бодлого консерватив чиглэлийг баримталж байсныг хайхраагүйд оршино. Ийм нөхцөлд гадаад худалдааны зүгээс сөрөг нөлөө үзүүлж эхэлсэн юм. Дотоодын үнийн өсөлт импортыг өөгшүүлж, экспортыг сааруулдаг. Металл мөнгө хилийн чанад руу урсаж, үүний харгайгаар гүйлгээнд оруулсан эд хөрөнгөө /төлөгдөөгүй үнэт цаас, урсгал гүйлгээ/ нэхсэн шаардлагуудад банкууд дарагдаж, зээл олголтыг хязгаарлахаас өөр гарцгүй гэдгээ ойлгоход хүрнэ. Металл мөнгөний гадагш урсгал эцсийн бүлэгт нэг юм үнийн өсөлтийг зогсоож дөнгөнө. Чухамхүү мөнгөний сургаалийн алдаа нь бүх капиталист орнуудад нэгэн зэрэг ажиглагдах зээлийн тэлэлтийг тооцоогүйд оршино.

XIX зууны хоёр дугаар хагасад гарсан эдийн засгийн мөчлөгийн тухай энэхүү онол эргэлзээтэй болж, ерөөс эдийн засгийн мөчлөг гээч нь зээл болон мөнгөтэй огтоос хамаагүй гэсэн үзлийг хүлээн зөвшөөрсөн байдаг. Мөнгөний сургаалийг цагаатгах гэсэн Викселийн оролдлого /1898001/ урт насалж чадсангүй.

Эдийн засгийн Австри сургаалийг үндэслэгч Карл Менгер, БёмБаварк, Визер нар эдийн засгийн мөчлөгийн асуудлаар оролдоогүй болохоор түүнд дүн шинжилгээ өгөх ажил Австрийн эдийн засагчдын хоёр дахь үеийнхэнд002 ноогдсон юм.

Алтны хангалттай нөөцгүй байлаа ч гэсэн алтан баталгаагүй үнэт цаас юм уу, урсгал гүйлгээний буюу фидуциар хөрөнгөний тусламжтайгаар банкууд зээл олгох үйлчилгээгээ өөрийн мэдлийн активууд хийгээд үйлчлүүлэгч нарынхаа итгэмжилсэн сангийн тусламжтайгаар тогтоосон хэмжээг хэтрүүлэн хангалттай өргөжүүлэн тэлж болно. Энэ нөхцөлд банкууд өөрсдийн бий болгосон нэмэлт зээлийн “нийлүүлэгч”ийн үүрэгтэйгээр зах зээл рүү гарснаар өөрсдийнх нь оролцоогүйгээр тогтоосон зээлийн хүүгийн хувийг мэдэгдэхүйц бууруулж чадна. Хүүг бууруулснаар эдийн засгийн идэвхийг урамшуулна. Банкуудын оролцоо ямар нэгэн нөлөө үзүүлэхгүй байсан учир урьд нь ямар ч ашиггүйд тооцогдож байсан төслүүд “ашигтай” болон хувираад хэрэгжих боломжийг олно. Тухайн нөхцөл байдал идэвхижсэнээр үйлдвэрийн түүхий эд, ажиллах хүчний хэрэгцээ ихсэнэ. Үйлдвэрлэлийн хэрэгслийн үнэ болон хөдөлмөрийн үнэлгээ өсөж, цалин нэмэгдсэнээр өргөн хэрэглээний барааны үнэ өснө. Хэрвээ банкууд хийж амжсан зүйлдээ сэтгэл нь ханаад, ийм үйл ажиллагаанаасаа татгалзсансан бол үнийн хөөрөгдөл агшин зуур намдах байсан юм. Гэвч банкууд сонгосон арга замаасаа татгалзах нь бүү хэл, зээл олголтоо улам бүр өргөжүүлээд байх тул үнэ хийгээд цалин хөлс түүнээ даган нэмэгдсээр л байх болно.

Гэвч энэхүү өсөлт зогсолтгүй үргэлжилж чадахгүй. Үйлдвэрлэлийн хэрэгсэл, ажиллах хүч нэмэгдэхгүй. Ердөө л дээр миний тодорхойлсончлон фидуциар хөрөнгө л нэмэгдэж, мөнгөний адил үүрэг гүйцэтгэх болно. Шинэ үйлдвэрүүдэд бий болсон үйлдвэрлэлийн хэрэгсэл хийгээд ажиллах хүч бусад үйлдвэрүүдийг сульдаана. Ямар нэгэн үйлдвэрээс юу ч булаан авалгүйгээр цоо шинэ үйлдвэрүүд босгочих баялаг аль ч нийгэмд байхгүй. Зээл олголт өргөжсөөр байх нөхцөлд энэ нь хэнд ч анзаарагдахгүй боловч хязгааргүй үргэлжилж мөн л чадахгүй. Улам их зээлийн сан бий болгох замаар өсөлтийг огцом зогсоох арга хэмжээ авлаа ч гэсэн үр дүнд нь үнийн тасралтгүй өсөлт улам гаарах болно. Олон нийт юмны үнэ өсөх нь удахгүй зогсоно хэмээн найдсаар байгаа үед инфляци, үнийн хөөрөгдөл үргэлжилсээр л байх болно. Харин мөнгөний ханш тогтворжихгүй нь гэдгийг ойлгоод ирүүтээ сандралд орж эхэлнэ. Өдрөөс өдөрт алдагдалд ороод байгаа болохоор мөнгө хадгалаад байхыг хэн ч хүсэхгүй, мөнгөнөөсөө л салахын тулд хэрэгтэй, хэрэггүй юм цуглуулан, ямар үнэтэйг нь эс харгалзан яаж ийгээд хурдхан шиг бараа болгохыг чухалчилна. Мөнгөний ханшийг удаан хугацааны туршид үргэлжлүүлэн унагах бодлого барьсан Герман хийгээд бусад улс оронд тохиолдож, “Бодит үнэ рүү зугталт” хэмээх нэр авсан бүх нийтийн солиорол гэж чухамдаа бол үүнийг л хэлээд байгаа юм. Барааны үнэ, гадаад валютын ханш тэр үед зүйрлэшгүй ихээр галзуурч, дотоодын мөнгөн тэмдэгтийн ханш “Тэг” дээр буутал навс унасан билээ. Яг л 1923 онд Германд болсон шиг ханш нь огцом унана.

Хэрвээ мөнгөний ханшны уналтаас урьдчилан сэргийлээд банкууд хамаа намаагүй зээл олгохоо больж, хөөрөгдлийг зогсоочих юм бол зээлийн харгайгаар бий болсон “ашигт ажиллагаа”ны талаархи эндүүрэл нь зүүд, хөрөнгө оруулалт нь элсэнд асгасан ус байсныг ойлгоцгоох болно. Зээлийн хүүгийн зохиомол бууралтаар бий болж, үнийн хиймэл өсөлт дээр тогтож байгаа үйлдвэрийн газрууд хийгээд ажил хэрэгч гэгдэж байсан төслүүд ямар ч ашиггүй болно. Нэг хэсэг нь үйл ажиллагааны далайцаа багасгаж, нөгөө хэсэг нь дампууран бүрэн устагдах болно. Юмны үнэ огцом унаж, хөөрөгдлийн дараахи зогсонги байдал эхэлнэ. Тухайн үйлдвэрүүдэд хийсэн хөрөнгө оруулалт “түгжилт”ийнхээ хэмжээгээр алдагдал болно. Эдийн засаг цаашдаа ч үргэлжлэх эдгээр алдагдалтай эвлэрэхээс аргагүйд хүрнэ. Хамгийн түрүүнд хэрэглээгээ багасгаж, хямгатай зарцуулалтын аргаар үндсэн хөрөнгөнийхөө суурин дээр шинэ сангуудыг бий болгож үйлдвэрлэлийн удирдлагыг бодит нөхцөлд нийцүүлэх болно.
Зохиомол хөөрөгдөл гээч нь зээл олголтыг өргөжүүлсэн, арилжааны банкууд оролцсоноор зээлийн хүү буурснаас л үүсдэг юм. Харин зээл ихээр олгож байсан үед үнэн хэрэгтээ бол зээлийн хүү зохиомол хөөрөгдлийн өмнөх түвшингээс ч аажим аажмаар нэмэгдсэн нь тодорхой. Гэвч энэхүү өсөлт нь зах зээлийн тэнцвэртэй байдлыг сэргээж, эдийн засгийг муужруулсан хөөрөгдлийг зогсоож хүчрэхгүй. Яагаад гэвэл үнэ тасралтгүй нэмэгдэж байгаа зах зээл дээр хүүгийн цэвэр өсөлтийн хувийн хажуугаар нийт өсөлтөд нөлөөлдөг бас нэг хүчин зүйл байдаг. Тэр нь үнийн өсөлтийн нөхвөр юм. Юмны үнэ тасралтгүй өсөж, зээл авагч зээлсэн мөнгөөрөө бий болгосон бараагаа худалдан нэмэгдэл ашиг олж байгаа бол тэр хүн үнэ тогтвортой байх үеийнхээс ч илүү цалин, татвар төлөхөд хүрсэн байх ёстой. Үүний зэрэгцээ капиталын эзэн хүн /тухайн нөхцөлд зээл өгөгч банкир/ хүүгийн хэмжээндээ мөнгөний худалдан авах чадварын уналтаас учрах алдагдлын нөхвөрийг оруулахгүйгээр зээл өгнө гэж байхгүй. Хэрвээ банкууд хүүгийн хэмжээний тооцоондоо ийм нөхцлийг тусгахгүй бол тэдний тогтоосон хүүг “ердийн” нөхцөл, цаг үед байснаа бодвол хамаагүй өндөр ч гэлээ, урьдынхаасаа дэндүү бага түвшинд зориудаар барьж байна гэж үзэх хэрэгтэй болно. Энэ маягаар, 1923 оны зуны Герман дахь зээлийн хүүгийн хэдэн зуун хувийн хэмжээг маркийн ханшны огцом уналтын шалтгаан гэж үзэж болох юм.

Банкийн бодлого өөрчлөгдсөнийг дагаад худалдааны мөчлөгийн чиглэл өөрчлөгдөөд ирмэгц бүх зээлийг хязгаарласнаар зээл авахад маш их хүндрэл үүснэ. Гэнэтийн сандрал үүссэнээр хүүгийн хувь хэмжээ маш хурдан өснө. Хэсэг хугацааны дараа дахиад л унана. Тоон илэрхийлэл талаас нь харвал их уналтын үед тогтоосон зээлийн хүүгийн маш бага хувь хэмжээ эдийн засгийн урамшууллыг хангаж чаддаггүй нь нэгэнт ойлгомжтой болсон үзэгдэл юм. Хувь хүн болоод банкуудад бэлэн мөнгөний нөөц ихсэж, хэрэггүй активууд хуримтлагдавч зогсонги байдал үргэлжилсэн хэвээр байх болно. Одоо үүсээд байгаа /1936 он/ хямралаар энэхүү “ямар ч ашиггүй” алтны нөөцний хуримтлал нь тодорхой шалтгаанаар хэтэрсэн харьцааг /пропорцийг/ эзлэх болжээ. Янз бүрийн засгийн газруудын учруулж мэдэх девалвацаас үүсэх алдагдалд орохгүй байхыг капиталийн эзэд бүхэн чармайх нь мэдээж. Облигаци болон бусад үнэт цааснуудыг эзэмшсэнтэй холбогдон гарах мөнгөн алдагдлын хэмжээ зээлийн хүүгийн хувь хэмжээгээр нөхөгдөхгүй гэдгийг тооцоолсоны үндсэн дээр капиталын эзэд мөнгөн сангаа ханш унах магадлал багатай валютад шилжүүлэн хамгаалахыг хичээх нь мэдээж. Капиталын эзэд өнөөдөр тодорхой нэг валютын хүлээсэнд орохгүйг чармайгаад байгаагийн учир нь чухамхүү үүнд л байгаа юм. Чухамхүү үүнд л ашиг авчирч базаадаггүй ч гэсэн банкны дансаа улам өсгөн, алт болгоод байгаагийн учир оршдог. Хэдийгээр тэрхүү алт нь мөн л ашиг авчрахгүй, тэр ч байтугай хадгалах, хамгаалах гэж бөөн зардал гаргасан ч хамаагүй.

Өнөө цагийн зогсонги байдлыг уртасгаад байгаа бас нэг шалтгаан нь хөдөлмөрийн хөлс уян хатан биш байгаад оршино. Ажлын хөлс бол эдийн засгийн сэргэлтийн үед нэмэгдэж байдаг зүйл. Эдийн засгийн идэвхи буурахтай зэрэгцэн цалин хөлс зөвхөн мөнгөн илэрхийллээр ч биш, мөн бодит илэрхийллээр бас тодорхойлогдоно. Ажлын хөлсийг бууруулахын эсрэг амжилттай тэмцэж чадсанаараа Үйлдвэрчний эвлэлүүд ажилгүйдлийг бүх нийтийг хамарсан ердийн уршиг болгоод хувиргачихаж байгаа юм. Тэр ч бүү хэл, тэдний энэ бодлого нь эдийн засгийн өсөлтийг тодорхойгүй хугацаагаар хойш чангаах шалтгаан болдог. Ажлын хөлс, барааны үнэ хоёр гүйлгээнд байгаа мөнгөний тоо хэмжээтэй тохирохоос нааш байдал тогтворжихгүй.
Зохиомол хөөрөгдлийн үе төгсөж, хямрал эхлэхтэй зэрэгцэн банкны бодлогын харгай гарч ирнэ гэдгийг олон нийтийн уур амьсгал зөв дүгнэж чаддаг юм. Нөхцөл байдлыг ингэтэл нь хурцдуулахгүйн тулд банкууд авах арга хэмжээгээ хойшлуулж болох байсан нь эргэлзээгүй. Тэд зээл олгох бодлогын ажиллагаагаа хэсэг хугацаанд үргэлжлүүлж болох байсан. Гэвч тэд мөнгөний системээ бүрэн сүйрэлд оруулахгүйн тулд хэмжээ хязгааргүйгээр тэсээд байж чадахгүй л дээ. Банкны зээлийн түрэмгийллээр бий болсон хөөрөгдөл эрт, орой нэгэн цагт төгсөх л ёстой. Хэрвээ өөрсдийнх нь бодлого санхүүзээлийн системийг нь бүрэн устгаасай гэж хүсэхгүй л бол өөрсдөө бий болгосон хөөрөгдлөө сүйрэл болохоос өмнө өөрсдөө л зогсоох ёстой. Зээлийн тэлэлт сунжрах тусам, банкууд бодлогоо өөрчлөхийг яарахгүй байх тусам хөөрөгдлийн үе шатны шинж тэмдгийг илэрхийлдэг ашиггүй хөрөнгө оруулалт, ашиг хөөцөлдсөн идэвхитэй дамын наймаа улам бүр өргөжсөөр байх болно. Хямрал төдий хэрээр үргэлжилж, эдийн засгийн хэвийн үйл ажиллагаа руу буцан орох, түүнийгээ сэргээх хугацааг урьдчилан тодорхойлоход бэрхтэй болно.

Эдийн засгийн идэвхийг урамшуулах, “шахуурга ажиллуулж” зээлийг дахин өргөжүүлсний үндсэн дээр уналтыг зогсоох, өсөлтийг эхлүүлэх, үгүй ядахнаа урьдынх нь түвшинд эгүүлэн хүргэх тухай яриа тасралтгүй сонсогдсоор байна. Тэглээ ч гэсэн, өнөө цагийн хүндрэлийг түр зуур сааруулж чадсаны дараа тун удахгүй улам хүнд байдалтай учирна гэдгийг иймэрхүү аргыг баримтлагчид мартаад байгаа юм. Эцсийн бөлөгт, зээлийг тэлж, хүүгийн хувь хэмжээг хиймлээр бууруулах оролдлого нь түр зуурын үр дүн авчирч чадах боловч, эхэн үеийн өсөлт нь улам бүр гүнзгий хямралд байраа тавьж өгөөд, худалдаа, үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагааг бүрэн уналтад оруулна гэдгийг ойлгох нь чухал.
Эдийн засгийн чөлөөт харилцан үйлчлэлийн үр дүнд л зөв байр сууриа олдог барааны үнэ, цалин хөлс, зээлийн хүүгийн хувь хэмжээг зохицуулах гэсэн хөндлөнгийн оролцооны зориудын ямар ч арга хэмжээнээс бүрэн татгалзаагүй цагт эдийн засаг зохистой, өөрийн жамаар хөгжиж чадахгүй.
Зээлийг тэлэх эдийн засгийн бодлого ч юм уу, хөрөнгийн /мөнгөний/ хомсдлын үр дагаврыг арилгах үүрэг банкуудад байх ёсгүй. Эдийн засгийн хэвийн нөхцөлд шилжих боломж өнөөдөр зэвсэглэлийг өргөжүүлэх, худалдааг хязгаарлах сүйрэлт бодлого, ажлын хөлсний уян хатан бус сүлжээнээс үгүй юм гэхэд болзошгүй дайны өмнөх айдсаас болоод хойшлоод байгаа нь харамсалтай. Гэхдээ л банкуудын зүгээс авах арга хэмжээ, зээлийг тэлэхөх үйл ажиллагаагаар нөхцөл байдлыг тогтворжуулж чадахгүй ээ. Эдийн засгийн хямралын товчхон бөгөөд бүрэн бус тодорхойлолтыг миний бие санал болголоо. Энэхүү үгүүллийн хэмжээнд үүнээс илүү дэлгэрэнгүй тодорхойлж үл чадах тул сонирхсон хүмүүс доор дурдаж буй нийтлэлүүдээс нэмэлт мэдээллийг авч болох юм.

001 Wicksell K. Interest and Prices. R.F. Kann, trans. New York; Augustus M.Kelley, 1965. Америк хэвлэлийн тойм орчуулга.
002 Эдийн засгийн мөчлөгийн онолд хамаарах Австриийн эрдэмтдийн гол ажлууд /1936 оны байдлаар/: Mises L. von. The Theory of Money and Credit /New York; Foundation
for Economic Education, 1971/

Цааш нь...

Saturday, June 6, 2009

Оновчтой байршуулалт + оновчтой цаг = оновчтой реклам




Реклам сурталчилгааны зах зээл улам хvрээгээ тэлж, эрэлт хэрэгцээ үүсч, нөгөө талаас реклам сурталчилгаа хийдэг мэргэжлийн байгууллага, агентлаг олноор бий болж байгаа өнөө vед гарцаагvй анхаарах ёстой нэг зvйл бол реклам сурталчилгааг оновчтой байршуулах, түгээх, хэрэглэгчдэд хүргэх явдал. Чанартай реклам, сурталчилгаа нь тухайн бараа бvтээгдэхvvний борлуулалтыг 20 хувь єсгєдєг бол оновчтой байршуулалт 30 хувь ч өсгөж чадна.

Телевизийн реклам сурталчилгаа гэдэг товч тодорхой, чанар сайтай байхаасаа гадна оносон цагтаа эфирээр дамжиж байж хэрэглэгч, үйлчлүүлэгчид мэдээлэл єгч, итгэл vнэмшил төрүүлдэг байх хэрэгтэй. Нèéò үзэгчдийн 60 гаруй хувь нь нэвтрүүлэг дундуурх, нэвтрүүлгээс нэвтрүүлэг хооронд гардаг рекламыг үздэг. Харин 25 îð÷èì хувь нь рекламыг 1-2 минут үçдэг бол 33 хувь нь рекламыг 3-4 минут áóþó íýâòð¿¿ëýã õîîðîíä á¿òýí ¿çäýã хэмээн хариулжээ. Харин 4-ººñ äýýø минóòààð гарсан рекламыг тэвчдэггүй суâгаа øóóä сольдог гэж нийт массын 40 орчим хувь нь хариулжээ.

“Реклам эхний 3 секундэд үзэгчдэд хүрч чадахгүй бол тухайн сурталчилж буй бараа нь амжилт олдоггүй” гэсэн онол байдаг. Тэгвэл дараах агуулга, хэв шинжийг агуулсан реклам үзэгчдэд нөлөөлдөг аж. Үүнд: Õýðýãëýã÷èéí ºөрийн хэрэгцээ шаардлагыг хангасан бараа бүтээгдэхүүний сурталчилãàà мөн олон давтамжтай рекëамууд õýðýãëýã÷äýä íºëººëäºã áàéíà. Үзэгчдийн хамгийн их үзсэн 3 рекламаар "Skytel" êîìïàíû “íýãæèéí çýýëийн” ¿éë÷èëãýэний, "Unitel" корпорацийн “Play call” үйлчилгээний, "Таванбогд косметикс” компаны гоо сайхны бүтээгдэхүүний рекламууд шалгарчээ.

“Ямар суваг, ямар мэдээллийн хэрэгслээр рекламаа оновчтой хүргэх”, “хэрхэн хаана байршуулах”, “хэрэглэгчид ямар хэлбэр агуулгатай рекламыг сонирхдог”, “ямар реклам олны таашаалд нийцсэн талаарх цогц шинэ мэдээллийг “Хэвлэл Мэдээлэл Хэрэглэгчдийн Судалгаа”-наас авах боломжтой. Реклам сурталчилгаа гэдэг ур хийц, бvтээл талаасаа урлаг бол “хэзээ, яаж хvргэх вэ” гэдэг нь бvхэл бvтэн шинжлэх ухаан гэдгийг хэн нь ч мартаж болохгvй.

Монголын Хэвлэлийн Хүрээлэн
Мэдээлэл Судалгааны Алба:
Харилцах утас: 7011-3475 96649649

Цааш нь...

Wednesday, June 3, 2009

“Залуу Маркетер Клуб” – 1 нас хүрлээ


“Залуу Маркетер Клуб” – 1 нас хүрлээ

Үргэлж шинийг эрэлхийлж, эрч хүчээр дүүрэн байдаг шилдэг залуусын нэгдэл “Залуу Маркетер Клуб” үүсгэн байгуулагдаад 1 жил болжээ.

“Залуу Маркетер Клуб”-ийн нийт гишүүд, дэмжигчид, эрхэм Маркетерууд та бүхнийг клубын нэг жилийн ойн баярт зориулсан баярын уулзалтанд хүрэлцэн ирэхийг урьж байна.
Уулзалтаар өнгөрсөн нэг жилийн хугацаанд бид бүхний хийж бүтээсэн зүйлс, нөхөрлөл, хамтын ажиллагааны үр дүнг танилцуулан, цаашид хийх ажлын төлөвлөгөө болон маркетер хүний тархийг цэнэглэх олон шинэлэг санаануудыг хэлэлцэн, цагийг үр бүтээлтэй, хөгжилтэй өнгөрүүлэх болно.

Уулзалтанд оролцох гишүүдийг зөвхөн урилгаар оруулах тул гишүүд бүртгэлээ заавал хийлгэнэ үү.

Хөтөлбөр :

19.00 - Нээлт
- Залуу Маркетер Клубын Тэргүүн С.Мөнхбаяр
- Монголын Маркетингийн Холбооны Ерөнхийлөгч Проф.Д.Дагвадорж
19.10 – Урлагын үзүүлбэр
19.20 – Илтгэлүүд
СЭЗДС –ын багш Магистр: Б.Нандин-Эрдэнэ
МCS –ын сургалт хөгжлийн албаны дарга: Ш.Батжаргал
19.50 - Залуу Маркетер Клубын тайлан, үйл ажиллагаа, хэтийн зорилго
20.05 - Урлагийн тоглолт
20.15 - Хөгжөөнт хөтөлбөр
20.40 - Чөлөөт арга хэмжээ
21.30 – Хаалт

Уулзалт:
2009 оны 06 сарын 05-нд 19:00 цагаас “Баянгол” зочид буудлын Хурлын танхимд болно.
Дэлгэрэнгүй мэдээллийг доорх хаягнаас авна уу.
Хаяг: СБД, Сөүлийн гудамж 6\2, ОД плаза 304 тоот
Вэб сайт: www.zaluu-markеter.mn
Утас: 88086325

Цааш нь...

Tuesday, June 2, 2009

Цахилгаан, дулааны үнэ өсөх хандлагатай байна


Өнөөдөр Эдийн засгийн сэдвээр бичиж, нэвтрүүлдэг сэтгүүлчдэд зориулж, тэдний эрчим хүчний салбарын зарим чухал ойлголтыг дээшлүүлэх, мэдээлэл тайланд шинжилгээ хийх чадавхийг бэхжүүлэх сургалтыг Хэвлэлийн Хүрээлэнд Эрчим хүчний зохицуулах газраас зохион байгууллаа.

Энэхүү сургалтын дараа Эрчим хүчний зохицуулах газрын зохицуулагч н.Мягмараас сэтгүүлчид зарим зүйлийг тодруулсан юм.

-Танай байгууллагыг нээлттэй бус гэж их ярьдаг. Тэгээд үнээ нэмэх болохоор л олон нийтэд ханддаг гэдэг шүүмжлэл байдаг?
-Эрчим хүчний зохицуулах газар маань зөвхөн үнэ тарифыг нэмэх асуудлыг ярьдаггүй. Лиценз олгож, түүгээрээ дамжуулаад эрчим хүчний алдагдал, дотооддоо хэрэглэж байгаа цахилгаанаа бууруулах чиглэлээр ажиллаж байгаа. Шугаман дээрх алдагдлыг бууруулах талын арга хэмжээ авснаар сүүлийн таван жилд 20,5 тэрбум төгрөгийн хэмнэлтийг гаргасан. “Дэлхийн банк”-ны төсөл “Улаанбаатар цахилгаан түгээх сүлжээ”-н дээр хийгдэж байгаа. Энэ төсөл дуусахад элдэв алдагдлын хэмжээ буурна. Манай зохицуулах газар ил тод байж чаддаг. Бид тарифтай холбоотой болон бусад мэдээллүүдийг хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр сар бүр мэдээлж байгаа. Эрчим хүчний байгууллагуудын удирдлагын үйл ажиллагаа нууж хаагаад байх зүйлгүй гэдгийг хэлмээр байна. Хэрэглэгчид өөрсдийн цахилгааны зарцуулалтын талаарх мэдээллийг чөлөөтэй авах боломжтой.

-Цахилгаан, дулааны үнэ нэмэгдэх үү?

-Эрчим хүчний үнэ нэмэгдэх хандлагатай байгаа. Эрчим хүчний үйлдвэрүүдийн сэлбэг материал бүх зүйл нь валютаар хэмжигдэж байна. Монголд үйлдвэрлэдэг зүйл нэг ч алга. Валютын ханшны өөрчлөлтөөс болж эхний нэгдүгээр улиралд өндөр алдагдалтай ажиллалаа. Зөвхөн “IV цахилгаан станц” гэхэд 8 тэрбум төгрөгийн алдагдалтай ажилласан. Энэ бол үнэ нэмэгдэх болсныг харуулж байна. Гэхдээ хэзээнээс эхэлж, хэдэн төгрөгөөр нэмэгдэх вэ гэдгийгээ тооцож байж шийдвэрээ гаргана. Ерөнхийдөө прогноз гарсан байна /та бүхэн доорх хүснэгтээс үнэ нэмэгдэх прогнозыг харна уу/. Бид эхний ээлжинд энэ онд 70 төгрөг орчим, дараагийн жил 80 гээд 90 төгрөг хүртэл шат дараалалтай нэмэх юм.

Ойрын хугацаанд цахилгааны дулааны үнийг нэмэх прогноз:

Цахилгааны үнийн өсөлтийн прогноз төг/кВтц

Айл өрхийн дулааны үнийн өсөлтийн прогноз Төг/м2

Өнөөдрийг хүртэл цахилгаан дулааны үнийг хэрхэн нэмэгдүүлж ирснийг та бүхэн харна уу.
-2002 онд цахилгааны үнийг 4.4 хувь, дулааны үнийг дунджаар 12.4-30.0 хувь нэмэгдүүлсэн. (Орон сууцны гал зуухны өрөөний талбайг халаалтын төлбөр тооцох нийт талбайд оруулах болсон)
-2005 онд цахилгааны үнийг 8.5 хувь, дулааны үнийг дунджаар 19.3 хувь нэмэгдүүлсэн.
-2007 онд цахилгааны үнийг 4.3 хувь нэмэгдүүлсэн.
-2007 онд Дархан, Эрдэнэт хотуудад дулааны үнийг 20.1-26.4 хувь нэмэгдүүлсэн.
-2008 онд цахилгааны үнийг 27.8 хувь, Улаанбаатар хотын халаалтын үнийг 39 хувь, ахуйн хэрэгцээний халуун усыг халаасан дулааны үнийг 61.3-141.9 хувь нэмэгдүүлсэн.

Дэлхийн банк”, “Азийн хөгжлийн банк”-аас цахилгаан эрчим хүч үйлдвэрлэлт, дамжуулалт, түгээлтийн бодит зардлыг нэмэх зайлшгүй шаардлагатай гэсэн зөвлөмжийг гаргажээ. Түүнчлэн тоног төхөөрөмж нь хуучирч, удаан жил ашиглагдсанаас шинэчлэх шаардлага зүй ёсоор тавигдаж байгаа. Эрчим хүчний салбарын үйлдвэрүүдийн найдвартай тасралтгүй ажиллагааг хангахын тулд нийт 170 орчим тэрбум төгрөгний хөрөнгө оруулалт шаардлагатай байгаа гэнэ.

Эрчим хүчний салбарынхан нилээд их шүүмжлэлд өртдөг. Ялангуяа үргүй зардал өндөртэй, хяналтгүй зэрэг нийтлэг зөрчлүүдтэй байдаг. Тус салбарт аудит хийхэд дараах нийтлэг зөрчлүүд илэрсэн байна.

Үүнд:
-Тарифын орлогын тодорхой хэсгийг үр ашиггүй зарцуулах, бэлэн мөнгөний менежмент хангалтгүй байгаагаас өр төлбөрийг их хэмжээгээр нэмэгдүүлэх
-Зардлын гүйцэтгэл болон өнгөрсөн онуудын тоо мэдээлэлд хийсэн дүгнэлт, шинжилгээ, судалгаа хангалтгүй, төлөвлөлтийн арга зүй, төлөвлөгөөний эрх зүйн үндэслэл, хяналт, тооцоолол хангалтгүй түвшинд байна
-Компанийн цех, алба, хэлтэс, удирдлага, ялангуяа бүртгэл санхүү, эдийн засаг, инженер техникийн ажилтнуудын ажлын уялдаа холбоо хангалтгүй
-Нягтлан бодох бүртгэл хөтлөлт, санхүүгийн үйл ажиллагаа нь СТОУС-д бүрэн нийцээгүй, МУ-ын НББ-ийн тухай хууль бусад холбогдох дүрэм журмыг мөрдлөг болгоогүй, бүртгэл, төлөвлөлтийн эмх цэгц, зохион байгуулалт хангалтгүй гэжээ. Тиймээс Зохицуулах газраас нь аудитын явцад илэрсэн зөрчлүүдийг арилгах талаар зөвлөмж өгч байгаа бөгөөд зарим тохиолдолд хугацаатай үүрэг өгч дүгнэж байгаа ажээ.

О.Ариунбилэг /ariunbileg@gogo.mn/

Цааш нь...

Хятад улс дэлхийн автомашины зах зээлийг “жолоодож” байна


АНУ-ын автомашин үйлдвэрлэгч их гурвал өрөнд дарагдаж, хүндхэн байдалд ороод буй энэ үед дэлхийн авто салбарын манлайлагчид дэлхийд хамгийн хурдацтай өсч буй Хятадын авто зах зээлд нэвтрэхээр шамдаж байна.

Энэ долоо хоногт болж буй Шанхайн авто шоунд авто ертөнцийн “акулууд” бүхэлдээ оролцож байна. Уг шоу зургаан өдөр үргэлжлэх бөгөөд 1500 гаруй автомашин үйлдвэрлэгчид оролцож байгаагаас гадна 13 цоо шинэ загварын автомашин тавигджээ. Тэдгээрийн дотор Поршегийн Панамэра гэх хамгийн анхны дөрвөн хаалгатай суудлын тэрэг багтаж байгаа юм байна. Зохион байгуулагчид уг шоуг ойролцоогоор 600 мянга гаруй зочид үзэх байх хэмээн найдаж байгаа гэнэ.

Женерал Моторс дампуурах магадлалтай байгаа энэ үед Хятадын зах зээл тэдний хувьд өчүүхэн боловч гэрлийг асааж байна. “Одоогийн байдлаар худалдан авалт 17 хувьтай буюу дөрөвний нэг байгаа бөгөөд бид бодохдоо энэ жил бидний хувьд бага боловч дэвшил гарна хэмээн найдаж байна” хэмээн Хятад улс дахь Женерал Моторсын гүйцэтгэх захирал Кевин Уэйл хэлсэн байна.

Энэ жил дэлхийн автомашины борлуулалт найман хувиар буурна хэмээн таамаглаж байгаа хэдий ч Хятад улсын хувьд арван хувиар өсөх хандлагатай байгаа бөгөөд тансаг хэрэглээний автомашины хувьд борлуулалт хоёр дахин их байх бололтой.

Уламжлал ёсоор дэлхийн хамгийн том авто машины зах зээлтэй хэмээгдэж байсан АНУ энэ жил Хятад улсад уг байр сууриа алджээ. Тухайлбал энэ оны нэгдүгээр улиралд АНУ-д нийт 2,2 сая автомашин борлогдсон байхад Хятадад борлуулалтын тоо 2,7 саяд хүрчээ. Өнгөрсөн сард гэхэд Хятадын худалдан авагчид нэг сая гаруй авто машин худалдан авсан байна.

Унадаг дугуй өргөн хэрэглэдэг байсан Хятадын уламжлалт дүр төрх нэгэнт өөрчлөгдөж, өдгөө Хятадад дотоодын 100 гаруй автомашин үйлдвэрлэгч барууны компаниудтай өрсөлдөн, үйл ажиллагаагаа явуулж байна. Энэ салбарын шинжээчид Хятадын автомашины үйлдвэрлэл өргөжихийн хэрээр чанаржиж, бэхжинэ хэмээн дүгнэж байгаа юм.

Н.Туяа

Цааш нь...

Monday, June 1, 2009

Орос орон бусдын нүдээр


Би-би-си-гийн захиалгаар явуулсан жил бүрийн санал асуулгын дүнгээс үзвэл 2008 онд Оросын Холбооны Улс дэлхийн бусад орны ард түмний нүдээр харвал нэр хүндээ дэлхийн аль ч орноос илүү их алджээ. Орос улс дэлхий дээр зохисгүй үүрэг гүйцэтгэж байна гэж үзэгчдийн тоо даруй найман хувь нэмэгдэж, санал асуулгад оролцогчдын 34 хувийг эзэлж байснаа 42 хувь болтлоо өсчээ.

Тухайлбал, Европт Оросын эерэг чансаа 51 хувиас 31 хувь хүртэл буурчээ. Оршин суугчид нь санал асуулгад оролцсон 21 орны дотроос 12-т нь Орос улс зохисгүй үүрэг гүйцэтгэж байна гэсэн санал давамгайлжээ. Оросын талаар үүнээс өөр бодолтой хүмүүс санал асуулгад оролцогчдын 30 хувийг эзэлж байна.Судалгааны ихэнх хэсгийг энэ оны нэгдүгээр сард Орос, Украины хооронд үүсч, нийт Европыг хамарсан хийн хямралаас бүр өмнө хийсэн байна. Оросын чансаа дэлхий дахинд буурсаны шалтгааныг мэргэжилтнүүд Кавказын дайнтай, Орост Ерөнхийлөгчийн сонгуулиас хойш улс төрийн олон ургалч үзэл, хүний эрхийн асуудлаар ахиц гарахгүй байгаатай холбон үзэж байна. Оросууд ч гэсэн өнгөрсөн онд АНУ, Европын Холбоонд, Францаас бусад Өрнөдийн голлох орнуудад урьдынхаасаа муу хандах болжээ.Орост хамгийн сайн хандаж буй орнууд: Хятад 74 хувь, Гана 50 хувь, Энэтхэг 39 хувь, Нигер 37 хувь, Филиппин 38 хувь.

Орост хамгийн муугаар хандаж буй орнууд: Герман 70 хувь, Франц 66 хувь, АНУ 64 хувь, Их Британи 55 хувь, Испани 55 хувь, Канад 54 хувь.Чансаа нь мэдэгдэхүйц буурсан өөр нэг орон бол Хятад юм. Нааштай үнэлгээний хувь 45 байснаа 39 хүртэл буурчээ. Гэхдээ Оросыг бодвол Хятадын талаар дэлхийн олон нийтийн санаа бодол үнэн чанартаа яг тэнцүү хуваагджээ. Хятадыг зохисгүй үүрэг гүйцэтгэж байна гэж санал асуулгад оролцогчдын 40 хувь нь үзжээ.АНУ-д хандах нааштай хандлага бага зэрэг дээшилсэн байна /АНУ-ын эерэг чансаа 35 хувь байснаа 40 хувь болтол дээшилж, сөрөг үнэлгээ 47 хувиас 43 хуь болтол доошилжээ/. Хятадын нэгэн адил АНУ-ыг дэмжигчид хийгээд шүүмжлэгчдийн тоо барагцаалбал тэнцүү байгаа бөгөөд шүүмжлэлт үнэлгээ ялимгүй давуу байна. АНУ-ын олон улсын нэр хүнд дээшилж байгааг шинжээчид юуны өмнө Барак Обама Ерөнхийлөгчөөр сонгогдсонтой холбон үзэж байна.

Иймэрхүү санал асуулга явуулсан хугацаанд Америкийн чансаа анх удаагаа Оросынхоос давжээ."Хайр татсан" орнуудТүрүүчийн жилүүдийн нэгэн адил дэлхий дээр Баруун Европын орнууд, Канад, Японд бусдаас илүү сайн хандаж байна. Энэ талаар эерэг чансаа нь жилийн дотор 55 хувиас 61 хувь болтол өссөн Герман Улс аврага болжээ. Тус орны сөрөг чансаа дөнгөж 15 хувь байна. Санал асуулгад оролцсон бүх орны хүн амын олонхи нь Германд нааштайгаар ханджээ. Германы дараа Канад / эерэг хандлага 57 хувь, сөрөг нь 14 хувь/, Япон /эерэг хандлага 56 хувь, сөрөг нь 23 хувь/ орж байна. Нэгдсэн Вант Улсыг талархагчид жилийн дотор 7 хувиар өсчээ.ДундчуудЕвропын Холбоо, Францын бодлогыг санал асуулгад оролцогчдын 51 хувь нь нааштайгаар үнэлсэн байна. Европын бодлогыг санал асуулгад оролцогчдын 20 хувь нь, Францын бодлогыг 21 хувь нь сөрөгөөр үнэлжээ. Бразил, Энэтхэг, Өмнөд Африкийн бүгд Найрамдах улсын хувьд эерэг үнэлгээний эзлэх хувь санал асуулгад оролцогчдын тэн хагаст хүрэхгүй байгаа боловч сөрөг үнэлгээнээс даваагүй байна.Сүүл мушгигчидОрос Улс чансаагаараа сүүлчээсээ тавдугаарт бичигдэж, Иран, Пакистан, Израиль, Умард Солонгосын л өмнө гишгэсэн байна. Сүүлчийн дөрвөн байр эзлэгчид өнгөрсөн оны судалгаатай харьцуулахад дэс дараагаа нь өөрчлөгдөөгүй байна. Дэлхийд Ираны гүйцэтгэж буй үүргийг санал асуулгад оролцогчдын 55 хувь нь сөргөөр, 17 хувь нь эерэгээр, Пакистаныхыг 53 хувь нь сөргөөр, 17 хувь нь эерэгээр, Израилийнхыг 51 хувь нь сөргөөр, 17 хувь нь эерэгээр, БНАСАУ-ынхыг 48 хувь нь сөргөөр 20 хувь нь эерэгээр үнэлжээ.Хүн амын олонх нь бодлогыг нь сайшаахгүй байгаа орны тоогоор Израиль тэргүүн байранд гарчээ. Санал асуулгад хамрагдсан 22 орны 19 орны хүн амын олонх нь Израилийн бодлогыг сөргөөр үнэлжээ. Санал асуулгад оролцсон улсуудын дотроос хоёрхон орон - АНУ, Орост Израилийн талынхан давамгайлжээ.2008 оны арваннэгдүгээр сарын 21-нээс 2009 оны хоёрдугаар сарын нэгэн хүртэл 21 орны хүн амын дотор утсаар явуулсан санал асуулгын талаарх мэдээллийг нэгтгэн дүгнэсэн Торонтод төвтэй олон нийтийн санал бодлыг судлах олон улсын Глобескан төвийн ерөнхийлөгч Дуг Миллер санал асуулгын дүнг тайлбарлахдаа "Хятад Улс хүмүүсийн зүрх сэтгэлийг татах талаар цаашид үргэлжлүүлэн суралцах хэрэгтэй.

Олимпийн наадмыг амжилттай зохион байгуулан явуулсан ганц үзүүлэлт бусад болгоомжлолыг үгүй болгоход хангалтгүйг санал асуулгын дүн харууллаа. Оросын тухайд бол хуучин Зөвлөлт Холбоот улстай хэдийчинээн их адилхан байх тусам тус улсад төдийчинээн муу хандсаар байх болно" гэжээ.Ийм санал асуулгыг 2005 оноос эхлэн явуулж байгаа ажээ.

Ц.Даваажав

Цааш нь...

2010 оны дунд үед Азийн эдийн засаг сэргэнэ


Дэлхийн эдийн засгийн хямрал урьд төсөөлж байснаас илүүтэйгээр Азийн орнуудад нөлөөлсөн бөгөөд тус бүс нутгийн эдийн засаг 2010 оны дунд үеэс сэргэнэ гэж Олон улсын валютын сангаас мэдээлжээ.

"Эдийн засгийн сэргэлт ирэх оны дунд үеэс Азийн орнуудаас тэр дундаа Хятад улсаас эхлэнэ" гэж ОУВС-гийн Ази-Номхон далайн бүс нутагт хариуцсан захирлын туслах Жошуа Фелман Синьхуа агентлагт уламжилсан байна. Фелман Ази-Номхон далайн бүс нутгийн эдийн засгийн хэтийн төлөв байдлын хамгийн сүүлийн тайланг танилцуулсан юм. "Азийн орнуудын эдийн засаг ерөнхийдөө тогтворжиж байгаа. Энэ нь цаашид улам сайжирах ч бүрэн сэргэхэд урт хугацааг шаардагдаж болох юм" гэж Фелман хэлжээ.

"Хятадын эдийн засаг маш хурдан өснө. Тус улсын Засгийн газар эдийн засгаа бэхжүүлэхэд их хэмжээний хөрөнгө зарцуулж байгаа" гэж Фелман нэмж мэдэгджээ. "Эдийн засгийн өсөлтөд анхааралаа хандуулах хэрэгтэй. Хятадын хувьд тус улсын эдийн засгийг тодорхойлох хэтэрхий эрт байгаа ч Хятадын эдийн засаг бүрэн сэргэх замдаа аль хэдийн орсон. Муугаар нөлөөлөх шинж тэмдэг магадгүй дууссан" гэж ОУВС-ын Хятад дахь суурин төлөөлөгч Вивек Арора мэдэгджээ.

ОУВС-ын мэдээлснээр улс орнууд эдийн засгийн сэргэлтэд хэтэрхий өөдрөг үзэлтэй байхаас сэргийлж, эдийн засгаа урьдчилсан тооцоолж байх хэрэгтэй гэж зөвлөж байна. Эдийн засгийн хямралын улмаас экспортын хэмжээ буурч Азийн орнуудын эдийн засаг тооцоолж байснаас илүүтэйгээр нөлөөлжээ.

Хятадын Хонконг, Тайвань, Өмнөд Солонгос, Сингапур, Таиланд зэрэг Азийн орнуудын эдийн засаг 2008 оны дөрөвдүгээр улиралд 15 хувиар буурсан гэж ОУВС-аас гаргасан тайланд дурджээ.

С.Отгонбаяр

Цааш нь...
:
Design by Dzelque Blogger Templates 2008

Design by infinityskins.blogspot.com 2008