Бенчмаркингийн тухай
Энэ ойлголтыг мэргэжлийн түвшинд оруулж ирсэн хүмүүс бол бизнесийн зөвлөгөө өгөгчид. Тэд зөвлөгөө авч байгаа компаниуддаа юуг яаж хийх вэ, яаж ажиллах вэ, өрсөлдөгчөөс хоцрохгүйн тулд, тэднийг гүйцэхийн тулд яах вэ гэдгийг зөвлөж бенчмаркинг хийж эхэлсэн байна.
Гол санаа нь өөрийн бүтээгдэхүүн болон үйл ажиллагааг маш амжилттай яваа бусад байгууллагынхтай харьцуулж, түүний давуу талаас суралцах. Энэ ам-жилттай яваа байгууллага нь ихэвчлэн танай өрсөлдөгч байх болов уу.
Бенчмаркинг нь үндсэндээ мэдээлэл олох, тэдгээрээ үнэлэх, бусдаас суралцах, илүү сайжруулан сэтгэх, илүү өндөр түшинд ажиллах зэрэг олон цогц үйл ажиллагаанаас бүрдэнэ.
Бенчмаркинг хийхдээ хамгийн түрүүнд танайхаас илүү амжилттай яваа бизнесийг олж тогтоон, түүний амжилтын нууцыг олж мэдээд, хэрэгтэй гэсэн зүйлүүдээ өөрийнхдөө нэвтрүүлэн илүү сайжруулж, өндөр түвшинд ажиллахаас эхэлнэ.
Анх энэ аргыг Rank Xerox компани 1979 оны үед хямралд орж дампуурах дөхөж байхдаа ухаалгаар ашиглажээ. Тэд Японы компаниудтай өөрийн үйл ажиллагааг харьцуулснаар зардалдаа анализ хийж, бүтээгдэхүүний чанараа сайжруулж чадсан гэдэг.
Бенчмаркинг нь үндсэндээ 4 үе шаттай судалгааны хэсгээс эхэлдэг.
1.Өөрийн бизнесийн үйл ажиллагаанд нарийвчилсан шинжилгээ хийх
2. Бусад компанийн үйл ажиллагаанд нарийвчилсэн шинжилгээ хийх
3. Өөрийнхийг бусдынхтай харьцуулж үнэлгээ өгөх
4. Алдагдлыг багасгахад зайлшгїй хийгдэх ёстой шинэчлэлүүдийг тодорхойлох.
Үүний дараа та ямар хэлбэрийн бенчмаркинг хийхээ тодорхойлно.
Тухайлбал:
-Дотоод - компанийхаа нэгж хэсгүүдийн ажлыг хооронд нь харьцуулах
-Өрсөлдөгчийн - өөрийнхийг өрсөлдөгчтэй харьцуулах
-Ерөнхий - өөрийнхийг шууд бус өрсөлдөгчтэй харьцуулах.
Өөрөөр хэлбэл та махан бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэгч байлаа гэхэд сүүн үїтээгдэхүүний үйлдвэрлэгчээс түүний борлуулалтаа хийх аргыг нь суралцаж, нэвтүүлж болно гэсэн үг.
Бенчмаркинг бол зөвхөн нэг удаа хийгдээд өнгөрөх анализ биш гэдгийг сайтар ойлгоорой. Амжилтанд хүрэн хүртлээ байнга өөрчлөлт шинэчлэл хийж болно. Тэгэхээр энэ бол байдаг л нэг тагнуулын, санаа хулгайлах ажил биш, харин нарийн мэдрэмж шаардсан урлаг байгаа биз. Тийм ч учраас энэ ойлголтыг зөвхөн бизнесийн компаниудаас гадна төрийн байгууллага, эмнэлэг, сургууль, агентлагууд хүртэл ашиглаж байна.
ҮЕ ШАТУУД
Бенчмаркинг хийхдээ стратеги төлөвлөлт хийх бөгөөд ингэхдээ өрсөлдөгчийн баримталж буй бодлого, стратегид нэлээд хүчтэй суурилах юм. Юуны өмнө тухайн салбарын єсєлт, өрсөлдөөний нөхцөл байдал, хэтийн хандлагыг судлана. Салбарт ажиллаж байгаа компаниудын өрсөлдөөний шинж чанар, салбарын бусдын анхаарлыг татах хэмжээ, бүтээгдэхүүнийг орлуулах боломж, ер нь салбар өсөх хандлага байна уу, ашгийн хувь нь хэр зэрэг вэ гээд л бүгдийг тооцно. Ингээд салбар чинь өсөх хандлагатай, та өрсөлдөж чадмаар санагдвал дараагийн шинжилгээг хийж эхэлнэ. Энэ бол өрсөлдөөний шинжилгээ.
Үүнд томоохон өрсөлдөгчдийн хэтийн төлөв, өрсөлдөх арга барилыг анхаарна. Хэрэв өрсөлдөгч хямд үнээр өрсөлдөх хандлагатай бол түүний санхүүгийн байдал хэр баталгаатайг судлаарай. Энэ нь тэр хэдий хугацаанд тэсч чадахыг илэрхийлнэ.
Энэ аргыг та ч ашиглаж болно шүү дээ. Хэрэв өрсөлдөгч тань дөнгөж хөл дээрээ дэнжигнэж байгаа, санхүүгийн ар тал нь баталгаагїй байвал та хямд үнийн стратеги баримталж тэднийг зах зээл дээр оршин тогтнох аргагүй болгож болно. Харин өрсөлдөгч санхїїгийн хувьд баталгаатай бол ингэж үнийн дайн” хийх хэрэггүй. Өрсөлдөгч ямар давуу талтай, яагаад хэрэглэгч тэднийг сонгодог болохыг судал. Магадгүй түүнд үнэхээр чадвартай боловсон хүчин, эсвэл маш найдвартай хямд түүхий эд байж болно. Өрсөлдөгч эдгээр дээрээ төвлөрөх гэж байгаа бол та ч хоцорч болохгүй шүү.
Ингээд хангалттай мэдээлэлтэй болсны дараа та хүрэх гэж буй зорилгоо тодорхойлж үүндээ хүрэхэд ямар стратеги баримталж, хэрхэн ажиллах төлөвлөгөөг гаргах юм. Танайх ямар давуу талаа ашиглаж өрсөлдөх вэ гэдгээ шийдсэнээр илүү сайжруулах түвшиндээ орж байна гэсэн үг.
Хэрэв сайн техниктэй бол олноор, бага өртгөөр үйлдвэрлэж хямд үнээр өрсөлдөж болно, эсвэл маш сайн борлуулалтын сүлжээг үүсгэх, шинэ зүйл нэвтрүүлэх, эсвэл өвөрмөц маркетингийн арга хэрэглэж ч болно. Ингээд танай компани ухаалаг өрсөлдөгчид боллоо.
БЕНЧМАРКИНГ ЯАГААД АМЖИЛТ ОЛОХ БОЛОВ
Консалтинг компаниуд сүүлийн хоёр жилд бенчмаркингийг маш сайн ашиглах болсон. Учир нь энэ бол бага зардал, бага эрсдэлтэйгээр бизнесийн үйл ажиллагаагаа сайжруулах шилдэг арга юм. Яагаад бенчмаркинг ийнхүү амжилт олж байгаа шалтгааныг олон улсын бенчмаркингийн хүрээлэн судалж үзжээ.
Глобаль өрсөлдөөн
Бизнес глобальчлагдахын хэрээр өрсөлдөөн маш хурдацтай хөгжих болсон. Энэ үед цоо шинэ зүйл бодож олох гэж суухын оронд сайн ажиллаж байгаа компаниас суралцах нь илүү хурдан, хялбар.
Чанарын урамшуулал
Амжилттай бөгөөд шилдэг бизнесмэн, компаниудыг шалгаруулж байгаагаас харахад шинэ санаа гаргасаныг нь биш, харин өрсөлдөөнийг сайн даван туулж байгааг нь шалгаруулах болсон.
Туршлага үнэ цэнэтэй болох
Техник, технологийн ололтууд богино хугацаанд бүх оронд нэвтрэх болсон учир бизнесийн арга барилууд ерөнхийдөө ижил болсон. Ийм үед гагцхүү бага зардлаар үр ашигтай ажилласан нь хожиж байгаа учир туршлага маш чухал.
АМЖИЛТАНД ХҮРЭХЭД ХЭН ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?
Хэрэв өрсөлдөгчийн тань зах зээлд эзлэх хувь нэмэгдээд байгаа бол тэр таны ямар нэг сайн тал, эсвэл сул талыг чинь мэдчихжээ гэсэн үг. Өөрөөр хэлбэл танай компанийн давуу, сул тал, зах зээл, хэрэглэгчдийг сайтар судлаад, дүгнэлт хийж чаддаг менежер, маркетологууд түүнд байна. Харин та түүнээс суралцахад танд сайн мэргэжилтэн, зөвлөгчид хэрэгтэй болно.
Дэлхий дээрх хамгийн сайн бенчмаркинг хийгчдийг япончууд гэдэг. Тэд бусдын санаан дээр ажиллах, ажиглахдаа гярхай. Европ, америкийн зах зээл, бараа үйлчилгээ, тэдний сул давуу тал, онцлог, хэрэглэгчдийн хэрэгцээ шаардлага зэргийг сайтар судалж байгаад илүү шинэлэг, сайн зүйлийг хямд үнээр гаргахдаа гарамгай.
Дээр өгүүлсэн XEROX компанийхан борлуулалт нь яагаад буурч байгаадаа иж бүрэн шинжилгээ хийхдээ FUJI-гээс суралцжээ. Тэд Японд очиж техникийн үзүүлэлт, менежментийн арга барил, боловсон хїчнээ яаж сонгодог, цалинжуулдаг, урамшуулдаг зэргийг бүгдийг судласан. Иймээс ч тэд үргүй зардлуудаа бууруулж үр ашгаа нэмэгдүүлж чаджээ. Одоо хїртэл бенчмарк бол XEROX-ын бизнес-стратеги байдаг юм.
Өөр нэгэн компани бенчмаркинг хийхдээ хэлтэс тус бүртээ өрсөлдөгчийн үйл ажиллагаатай холбоотой мэдээллийг цуглуул гэсэн үүрэг өгдөг байж. Цугларсан бїх мэдээллүүд дээр дарга нар нь нэгдсэн шинжилгээ хийх бөгөөд цаашид яаж ажиллах баримжаагаа авдаг байна. Одоо тэдний туршлагаас судлахаар өрсөлдөгчид нь ирдэг бөгөөд тэд ч мэдээллээ дэлгэдэг.
Тэд “Ололт амжилт, мэдээллээ нууснаар хөгжил удааширна, өрсөлдөөн зогсонги байдалд орно. Тиймээс бид амжилтаа бусдаас нуудаггүй” гэж байлаа.
Гол санаа нь өөрийн бүтээгдэхүүн болон үйл ажиллагааг маш амжилттай яваа бусад байгууллагынхтай харьцуулж, түүний давуу талаас суралцах. Энэ ам-жилттай яваа байгууллага нь ихэвчлэн танай өрсөлдөгч байх болов уу.
Бенчмаркинг нь үндсэндээ мэдээлэл олох, тэдгээрээ үнэлэх, бусдаас суралцах, илүү сайжруулан сэтгэх, илүү өндөр түшинд ажиллах зэрэг олон цогц үйл ажиллагаанаас бүрдэнэ.
Бенчмаркинг хийхдээ хамгийн түрүүнд танайхаас илүү амжилттай яваа бизнесийг олж тогтоон, түүний амжилтын нууцыг олж мэдээд, хэрэгтэй гэсэн зүйлүүдээ өөрийнхдөө нэвтрүүлэн илүү сайжруулж, өндөр түвшинд ажиллахаас эхэлнэ.
Анх энэ аргыг Rank Xerox компани 1979 оны үед хямралд орж дампуурах дөхөж байхдаа ухаалгаар ашиглажээ. Тэд Японы компаниудтай өөрийн үйл ажиллагааг харьцуулснаар зардалдаа анализ хийж, бүтээгдэхүүний чанараа сайжруулж чадсан гэдэг.
Бенчмаркинг нь үндсэндээ 4 үе шаттай судалгааны хэсгээс эхэлдэг.
1.Өөрийн бизнесийн үйл ажиллагаанд нарийвчилсан шинжилгээ хийх
2. Бусад компанийн үйл ажиллагаанд нарийвчилсэн шинжилгээ хийх
3. Өөрийнхийг бусдынхтай харьцуулж үнэлгээ өгөх
4. Алдагдлыг багасгахад зайлшгїй хийгдэх ёстой шинэчлэлүүдийг тодорхойлох.
Үүний дараа та ямар хэлбэрийн бенчмаркинг хийхээ тодорхойлно.
Тухайлбал:
-Дотоод - компанийхаа нэгж хэсгүүдийн ажлыг хооронд нь харьцуулах
-Өрсөлдөгчийн - өөрийнхийг өрсөлдөгчтэй харьцуулах
-Ерөнхий - өөрийнхийг шууд бус өрсөлдөгчтэй харьцуулах.
Өөрөөр хэлбэл та махан бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэгч байлаа гэхэд сүүн үїтээгдэхүүний үйлдвэрлэгчээс түүний борлуулалтаа хийх аргыг нь суралцаж, нэвтүүлж болно гэсэн үг.
Бенчмаркинг бол зөвхөн нэг удаа хийгдээд өнгөрөх анализ биш гэдгийг сайтар ойлгоорой. Амжилтанд хүрэн хүртлээ байнга өөрчлөлт шинэчлэл хийж болно. Тэгэхээр энэ бол байдаг л нэг тагнуулын, санаа хулгайлах ажил биш, харин нарийн мэдрэмж шаардсан урлаг байгаа биз. Тийм ч учраас энэ ойлголтыг зөвхөн бизнесийн компаниудаас гадна төрийн байгууллага, эмнэлэг, сургууль, агентлагууд хүртэл ашиглаж байна.
ҮЕ ШАТУУД
Бенчмаркинг хийхдээ стратеги төлөвлөлт хийх бөгөөд ингэхдээ өрсөлдөгчийн баримталж буй бодлого, стратегид нэлээд хүчтэй суурилах юм. Юуны өмнө тухайн салбарын єсєлт, өрсөлдөөний нөхцөл байдал, хэтийн хандлагыг судлана. Салбарт ажиллаж байгаа компаниудын өрсөлдөөний шинж чанар, салбарын бусдын анхаарлыг татах хэмжээ, бүтээгдэхүүнийг орлуулах боломж, ер нь салбар өсөх хандлага байна уу, ашгийн хувь нь хэр зэрэг вэ гээд л бүгдийг тооцно. Ингээд салбар чинь өсөх хандлагатай, та өрсөлдөж чадмаар санагдвал дараагийн шинжилгээг хийж эхэлнэ. Энэ бол өрсөлдөөний шинжилгээ.
Үүнд томоохон өрсөлдөгчдийн хэтийн төлөв, өрсөлдөх арга барилыг анхаарна. Хэрэв өрсөлдөгч хямд үнээр өрсөлдөх хандлагатай бол түүний санхүүгийн байдал хэр баталгаатайг судлаарай. Энэ нь тэр хэдий хугацаанд тэсч чадахыг илэрхийлнэ.
Энэ аргыг та ч ашиглаж болно шүү дээ. Хэрэв өрсөлдөгч тань дөнгөж хөл дээрээ дэнжигнэж байгаа, санхүүгийн ар тал нь баталгаагїй байвал та хямд үнийн стратеги баримталж тэднийг зах зээл дээр оршин тогтнох аргагүй болгож болно. Харин өрсөлдөгч санхїїгийн хувьд баталгаатай бол ингэж үнийн дайн” хийх хэрэггүй. Өрсөлдөгч ямар давуу талтай, яагаад хэрэглэгч тэднийг сонгодог болохыг судал. Магадгүй түүнд үнэхээр чадвартай боловсон хүчин, эсвэл маш найдвартай хямд түүхий эд байж болно. Өрсөлдөгч эдгээр дээрээ төвлөрөх гэж байгаа бол та ч хоцорч болохгүй шүү.
Ингээд хангалттай мэдээлэлтэй болсны дараа та хүрэх гэж буй зорилгоо тодорхойлж үүндээ хүрэхэд ямар стратеги баримталж, хэрхэн ажиллах төлөвлөгөөг гаргах юм. Танайх ямар давуу талаа ашиглаж өрсөлдөх вэ гэдгээ шийдсэнээр илүү сайжруулах түвшиндээ орж байна гэсэн үг.
Хэрэв сайн техниктэй бол олноор, бага өртгөөр үйлдвэрлэж хямд үнээр өрсөлдөж болно, эсвэл маш сайн борлуулалтын сүлжээг үүсгэх, шинэ зүйл нэвтрүүлэх, эсвэл өвөрмөц маркетингийн арга хэрэглэж ч болно. Ингээд танай компани ухаалаг өрсөлдөгчид боллоо.
БЕНЧМАРКИНГ ЯАГААД АМЖИЛТ ОЛОХ БОЛОВ
Консалтинг компаниуд сүүлийн хоёр жилд бенчмаркингийг маш сайн ашиглах болсон. Учир нь энэ бол бага зардал, бага эрсдэлтэйгээр бизнесийн үйл ажиллагаагаа сайжруулах шилдэг арга юм. Яагаад бенчмаркинг ийнхүү амжилт олж байгаа шалтгааныг олон улсын бенчмаркингийн хүрээлэн судалж үзжээ.
Глобаль өрсөлдөөн
Бизнес глобальчлагдахын хэрээр өрсөлдөөн маш хурдацтай хөгжих болсон. Энэ үед цоо шинэ зүйл бодож олох гэж суухын оронд сайн ажиллаж байгаа компаниас суралцах нь илүү хурдан, хялбар.
Чанарын урамшуулал
Амжилттай бөгөөд шилдэг бизнесмэн, компаниудыг шалгаруулж байгаагаас харахад шинэ санаа гаргасаныг нь биш, харин өрсөлдөөнийг сайн даван туулж байгааг нь шалгаруулах болсон.
Туршлага үнэ цэнэтэй болох
Техник, технологийн ололтууд богино хугацаанд бүх оронд нэвтрэх болсон учир бизнесийн арга барилууд ерөнхийдөө ижил болсон. Ийм үед гагцхүү бага зардлаар үр ашигтай ажилласан нь хожиж байгаа учир туршлага маш чухал.
АМЖИЛТАНД ХҮРЭХЭД ХЭН ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?
Хэрэв өрсөлдөгчийн тань зах зээлд эзлэх хувь нэмэгдээд байгаа бол тэр таны ямар нэг сайн тал, эсвэл сул талыг чинь мэдчихжээ гэсэн үг. Өөрөөр хэлбэл танай компанийн давуу, сул тал, зах зээл, хэрэглэгчдийг сайтар судлаад, дүгнэлт хийж чаддаг менежер, маркетологууд түүнд байна. Харин та түүнээс суралцахад танд сайн мэргэжилтэн, зөвлөгчид хэрэгтэй болно.
Дэлхий дээрх хамгийн сайн бенчмаркинг хийгчдийг япончууд гэдэг. Тэд бусдын санаан дээр ажиллах, ажиглахдаа гярхай. Европ, америкийн зах зээл, бараа үйлчилгээ, тэдний сул давуу тал, онцлог, хэрэглэгчдийн хэрэгцээ шаардлага зэргийг сайтар судалж байгаад илүү шинэлэг, сайн зүйлийг хямд үнээр гаргахдаа гарамгай.
Дээр өгүүлсэн XEROX компанийхан борлуулалт нь яагаад буурч байгаадаа иж бүрэн шинжилгээ хийхдээ FUJI-гээс суралцжээ. Тэд Японд очиж техникийн үзүүлэлт, менежментийн арга барил, боловсон хїчнээ яаж сонгодог, цалинжуулдаг, урамшуулдаг зэргийг бүгдийг судласан. Иймээс ч тэд үргүй зардлуудаа бууруулж үр ашгаа нэмэгдүүлж чаджээ. Одоо хїртэл бенчмарк бол XEROX-ын бизнес-стратеги байдаг юм.
Өөр нэгэн компани бенчмаркинг хийхдээ хэлтэс тус бүртээ өрсөлдөгчийн үйл ажиллагаатай холбоотой мэдээллийг цуглуул гэсэн үүрэг өгдөг байж. Цугларсан бїх мэдээллүүд дээр дарга нар нь нэгдсэн шинжилгээ хийх бөгөөд цаашид яаж ажиллах баримжаагаа авдаг байна. Одоо тэдний туршлагаас судлахаар өрсөлдөгчид нь ирдэг бөгөөд тэд ч мэдээллээ дэлгэдэг.
Тэд “Ололт амжилт, мэдээллээ нууснаар хөгжил удааширна, өрсөлдөөн зогсонги байдалд орно. Тиймээс бид амжилтаа бусдаас нуудаггүй” гэж байлаа.
Эх сурвалж: http://yaruuhan.blog.banjig.net (Лука даа баярлалаа)
4 comments:
taalagdla. unetei, ashig tustai zuil bichjee
goy medeelel bnaa. bayarlaa. Blogiig chin subscribe xiilee. bainga shine medeelel oruulj bgaarai
goy medeelel bainа. bayarllaa
2019 on heregtei medeelel ugsund bayrlalaaa
Post a Comment